تایید شده توسط پزشکان متخصص ایزی مد
محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام با پزشکان ایزی مد مشورت کنید
کتورولاک (Ketorolac) یکی از داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID) است که برای تسکین دردهای متوسط تا شدید مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو به صورت تزریقی (آمپول)، خوراکی و قطره چشمی موجود است. اخیرا مصرف کترولاک به شدت افزایش پیدا کرده است و همواره سوال مصرف کنندگان این است که آیا این آمپول که سریع درد را برطرف می‌کند عارضه‌ای هم دارد؟ در این مقاله، به بررسی کاربردها، عوارض جانبی، نحوه استفاده، تداخلات دارویی، تفاوت با دگزامتازون و نحوه تزریق آمپول کتورولاک خواهیم پرداخت. قبل از هر چیز باید نحوه عمل این دارو را بررسی کنیم.
کترولاک چگونه درد را تسکین می‌دهد؟
کتورولاک به عنوان یک داروی ضد التهاب غیر استروئیدی، آنزیم‌هایی به نام سیکلواکسیژناز را در بدن مهار می‌کند. این آنزیم‌ها در مسیر تولید موادی نقش دارند که در بدن درد و التهاب ایجاد می‌کنند. زمانی که تولید این مواد التهاب زا و درد آور کاهش پیدا کند، طبیعتا درد و التهاب در سراسر بدن تسکین پیدا می‌کند. پس به طور خلاصه، کترولاک با مهار آنزیم سیکلواکسیژناز، درد را در بدن سرکوب می‌کند.
کترولاک برای چیست؟
- تسکین دردهای پس از جراحی: کتورولاک برای تسکین دردهای حاد پس از جراحی، از جمله جراحی‌های دندانپزشکی، جراحی‌های ارتوپدی و جراحی‌های دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو به دلیل اثربخشی سریع و قوی خود در کاهش درد، می‌تواند نیاز به مصرف داروهای مخدر را کاهش دهد.
- دردهای ناشی از آسیب‌های عضلانی و اسکلتی: این دارو در درمان دردهای ناشی از آسیب‌های عضلانی، اسکلتی و ورزشی نیز کاربرد دارد. دردهایی مانند پیچ‌خوردگی، کشیدگی عضلات و آسیب‌های مشابه با استفاده از کتورولاک کاهش می‌یابند.
- دردهای حاد دیگر: کتورولاک در شرایطی مانند کولیک کلیوی، دردهای حاد در بیماری‌های التهابی و سایر شرایط مشابه نیز استفاده می‌شود. به طورکلی کترولاک می‌تواند در کاهش هر دردی در بدن موثر باشد.
کاربردهای مختلف آمپول کترولاک
همانطور که اشاره شد، کترولاک نوعی مسکن است که می‌تواند به تسکین درد کمک کند. اما سوال اصلی این است که آیا این دارو برای هر دردی مناسب است؟
آمپول کترولاک برای دندان درد
معمولا داروهای دسته NSAIDS که کترولاک هم در آن قرار دارد، گزینه خوبی برای درمان دندان هستند. آمپول کترولاک در این میان می‌تواند یکی از داروهای مناسب و نسبتا کم خطر برای کاهش سریع دردهای حاد مرتبط با دندان درد است.
آمپول کترولاک برای گرفتگی‌های عضلانی
امپول کترولاک به طور خاص برای درمان گرفتگی‌های عضلانی توصیه نمی‌شود، چون تنها اثر ضد درد داشته و نمی‌تواند به اندازه داروهایی مانند متوکاربامول که شل‌کننده عضلانی هستند، موثر باشد. البته با این دارو تا حد زیادی دردهای مرتبط با گرفتگی کنترل می‌شود. پس می‌تواند به عنوان نوعی مسکن، دردهای حاد و کوتاه مدت را تسکین دهد اما نقش در رفع اسپاسم عضلات ندارد.
آمپول کترولاک برای دیسک کمر
دردهای حاد مرتبط با دیسک کمر و فشار احتمالی بر روی اعصاب، می‌تواند به کمک آمپول کترولاک تسکین پیدا کند. البته استفاده طولانی مدت این دارو توصیه نمی‌شود و بیشتر برای دردهای حاد نسبتا شدید، توصیه می‌شود.
آمپول کترولاک برای سردرد
هر چند که آمپول کترولاک معمولا جزو داروهای خط اول درمان سردرد نیست، اما می‌تواند اثر خوبی بر کنترل سردردهای شدید داشته باشد. برای مثال دردهای میگرنی حاد می‌توانند با کمک این دارو، خصوصا در مواردی که فرد به دلیل تهوع استفراغ تحمل خوراکی ندارد، کنترل شوند.
کترولاک عوارض دارد؟
کتورولاک، مانند بسیاری از داروهای ضد درد دیگر می‌تواند با عوارض جانبی مختلفی همراه باشد:
- عوارض گوارشی: یکی از عوارض جانبی شایع کتورولاک، مشکلات گوارشی مانند درد معده، حالت تهوع و در موارد نادر زخم معده یا خونریزی داخلی است. به همین دلیل، مصرف طولانی مدت و خودسرانه این دارو توصیه نمی‌شود. در صورت مشاهده هرگونه عارضه گوارشی، باید فوراً با پزشک خود مشورت کنید
- عوارض کلیوی: کتورولاک باعث کاهش جریان خون به کلیه‌ها و در نتیجه آسیب به عملکرد کلیه‌ها می‌شود. این عارضه به ویژه در بیماران با مشکلات کلیوی موجود یا در معرض خطر افزایش می‌یابد. البته در نظر داشته باشید که کاهش جریان خون به کلیه لزوما با آسیب کلیوی همراه نیست و تنها برخی از افراد به این عارضه‌ها دچار می‌شوند.
- عوارض قلبی‌عروقی: مصرف طولانی‌مدت کتورولاک ممکن است با افزایش خطر حملات قلبی و سکته مغزی همراه باشد. این عارضه بیشتر در بیمارانی که پیشینه بیماری‌های قلبی‌عروقی دارند، مشاهده می‌شود.
- عوارض خونی: کتورولاک می‌تواند باعث کاهش تعداد پلاکت‌ها و افزایش خطر خونریزی شود. در مواردی که بیمار تحت درمان با داروهای ضد انعقاد خون است، باید با احتیاط از کتورولاک استفاده شود.
- واکنش‌های آلرژیک: واکنش‌های آلرژیک جدی، از جمله آنافیلاکسی، ممکن است در برخی افراد به دنبال مصرف کتورولاک بروز کند. این واکنش‌ها نیاز به مراقبت‌های فوری پزشکی دارند.
آمپول کترولاک مانند هر داروی دیگری اگر زیاد و طولانی مدت مصرف شود، عارضه خواهد داشت. پس در نظر داشته باشید که این دارو را حتما با تجویز پزشک مصرف کنید.
نحوه استفاده از کتورولاک
کتورولاک می‌تواند به شکل‌های مختلفی مانند آمپول (تزریقی)، خوراکی و قطره چشمی مصرف شود. در اینجا به نحوه استفاده از آمپول کتورولاک می‌پردازیم چون مرسوم‌ترین نوع مصرف این دارو است.
- دوز مصرفی: دوز معمول کتورولاک برای بزرگسالان به صورت آمپول معمولاً ۳۰ میلی‌گرم تا ۶۰ میلی‌گرم است که به صورت تزریقی به عضله یا ورید تجویز می‌شود. دوز دقیق و مدت زمان درمان باید توسط پزشک تعیین شود.
- نحوه تزریق: آمپول کتورولاک معمولاً به صورت تزریقی عضلانی (IM) یا وریدی (IV) تجویز می‌شود. در تزریق عضلانی، دارو به عضلات بزرگ مانند عضله سرشانه یا عضله باسن تزریق می‌شود. در تزریق وریدی، دارو به داخل ورید تزریق می‌شود و ممکن است نیاز به پایش دقیق‌تر بیمار داشته باشد.
- تکرار دوز: معمولاً از کتورولاک به مدت کوتاه‌مدت (بیشتر از ۵ روز) استفاده می‌شود، زیرا مصرف طولانی‌مدت آن می‌تواند با عوارض جانبی جدی همراه باشد. در صورتی که پس از 5 روز علائم درد کاهش پیدا نکرد، پزشک معالج از راهکارهای دیگر کاهش درد استفاده می‌کند.
در هنگام مصرف کتورولاک، باید به دقت دوز تجویز شده رعایت شود و در صورت بروز هرگونه عارضه یا واکنش نامطلوب، باید فوراً با پزشک آن را در میان گذاشت.
تداخلات دارویی کترولاک با داروهای دیگر
کتورولاک مانند هر داروی دیگری می‌تواند با برخی از داروها تداخل کند و عوارض جانبی را تشدید کند. برخی از تداخلات مهم دارویی کترولاک عبارتند از:
- داروهای ضد انعقاد خون: استفاده همزمان با داروهایی مانند وارفارین یا هپارین می‌تواند خطر خونریزی را افزایش دهد. بنابراین در صورتی که این داروها را از قبل مصرف می‌کردید، با پزشک در میان بگذارید تا در صورت نیاز دارو را تغییر دهد.
- داروهای ضد فشار خون: کتورولاک ممکن است اثر داروهای ضد فشار خون را کاهش دهد. بنابراین، اگر بیمار تحت درمان با داروهای ضد فشار خون است، باید با احتیاط از کتورولاک استفاده کند. شاید لازم باشد در دوره‌ی مصرف کترولاک پزشک دوز داروی فشار خون او را افزایش دهد.
- دیورتیک‌ها یا داروهای مدر: مصرف کتورولاک به همراه دیورتیک‌ها ممکن است باعث افزایش خطر آسیب به کلیه‌ها شود. همانطور که گفتیم، کترولاک جریان خون به کلیه‌ها را کاهش می‌دهد، بنابراین باید هنگام مصرف داروهای مدر، آن را با احتیاط مصرف کرد.
- دیگر ضد التهاب‌ها: مصرف همزمان کتورولاک با سایر NSAIDها می‌تواند خطر عوارض گوارشی و کلیوی را افزایش دهد.
جهت اطمینان حتما داروهای مصرفی خود را با پزشک در میان بگذارید.
فرق کترولاک با دگزامتازون
دگزامتازون و کتورولاک هر دو داروهایی هستند که برای کنترل درد و التهاب استفاده می‌شوند، اما از دسته‌های دارویی مختلفی هستند و مکانیسم‌های عمل متفاوتی دارند:
- دگزامتازون: این دارو یک کورتیکواستروئید است که با کاهش التهاب از طریق مهار فعالیت‌های سیستم ایمنی بدن عمل می‌کند. دگزامتازون معمولاً در درمان بیماری‌های التهابی مزمن مانند آرتریت روماتوئید و بیماری‌های خودایمنی استفاده می‌شود. این دارو به طور معمول برای دوره‌های طولانی‌تر تجویز می‌شود و می‌تواند دارای عوارض جانبی مختلفی از جمله افزایش قند خون، فشار خون بالا و مشکلات گوارشی باشد.
- کتورولاک: این دارو یک NSAID است که با مهار آنزیم سیکلواکسیژناز درد و التهاب را کاهش می‌دهد. کتورولاک معمولاً برای تسکین دردهای حاد و کوتاه‌مدت استفاده می‌شود و عوارض جانبی آن بیشتر شامل مشکلات گوارشی و کلیوی است. این دارو معمولاً برای مدت کوتاهی تجویز می‌شود و برای درمان دردهای مزمن و التهابی طولانی‌مدت مناسب نیست.
مصرف کترولاک در بارداری و شیردهی
در دوران بارداری و شیردهی، استفاده از کتورولاک نیاز به احتیاط ویژه دارد و توصیه‌های پزشکی باید به دقت رعایت شود. در اینجا، به بررسی وضعیت کتورولاک در این دوره‌ها می‌پردازیم:
کتورولاک در بارداری
استفاده از کتورولاک در دوران بارداری به طور کلی به خصوص در سه‌ماهه سوم بارداری توصیه نمی‌شود.
- سه‌ماهه اول و دوم بارداری: در این دوران، اگرچه شواهد نشان‌دهنده آسیب‌های جدی به جنین به دنبال استفاده از کتورولاک نیست، اما همچنان توصیه می‌شود که مصرف این دارو فقط در صورت نیاز پزشکی و تحت نظر پزشک انجام شود. در مواردی که مصرف کتورولاک ضروری است، باید از حداقل دوز موثر و کوتاه‌ترین دوره درمان استفاده شود.
- سه‌ماهه سوم بارداری: استفاده از کتورولاک در سه‌ماهه سوم بارداری به شدت محدود می‌شود. این دارو می‌تواند باعث بسته شدن زودهنگام کانال عروقی در جنین شود که می‌تواند به مشکلات جدی قلبی و تنفسی در نوزاد منجر گردد. همچنین، مصرف کتورولاک می‌تواند باعث اختلال در روند زایمان شود.
اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید و آسپرین مصرف می کنید می توانید به راحتی توسط بهترین متخصصان آنلاین زنان یا پزشکان عمومی آنلاین ویزیت شوید و مصرف داروهای خود در دوره بارداری را تنظیم کنید.
کتورولاک در شیردهی
در دوران شیردهی، اطلاعات کمتری درباره تأثیرات کتورولاک بر نوزاد وجود دارد، اما توصیه‌های عمومی به شرح زیر است:
- آمادگی برای شیردهی: کتورولاک به مقدار کم به شیر مادر منتقل می‌شود، اما هنوز باید با احتیاط استفاده شود. در صورتی که مصرف کتورولاک ضروری باشد، باید دوز کم و دوره درمان کوتاه انتخاب شود.
- نظارت بر نوزاد: در صورت استفاده از کتورولاک در دوران شیردهی، باید نوزاد به دقت تحت نظر باشد تا از بروز هرگونه عارضه جانبی احتمالی جلوگیری شود. علائمی مانند تغییرات در خواب، تحریک‌پذیری یا مشکلات گوارشی می‌تواند به مصرف دارو مربوط باشد.
کتورولاک به طور کلی در دوران بارداری و شیردهی باید با احتیاط مصرف شود و تنها در موارد ضروری و تحت نظر پزشک تجویز گردد. در دوران بارداری، به ویژه در سه‌ماهه سوم، مصرف این دارو باید به شدت محدود شود به دلیل خطرات احتمالی برای جنین. در دوران شیردهی، اگرچه اطلاعات دقیق کمتری در دسترس است، اما باید با دقت و تحت نظارت پزشک از آن استفاده شود تا از سلامت نوزاد محافظت شود.
نتیجه‌گیری
کتورولاک یکی از داروهای موثر در تسکین دردهای حاد و التهاب است که به صورت آمپول مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو با مهار آنزیم سیکلواکسیژناز و کاهش تولید واسطههای درد در بدن، به کاهش درد و التهاب کمک می‌کند. اگرچه کتورولاک دارای فواید زیادی است، اما عوارض جانبی آن نیز باید مورد توجه قرار گیرد. نحوه استفاده، تداخلات دارویی و تفاوت‌های آن با سایر داروها، از جمله دگزامتازون، باید به دقت مورد بررسی قرار گیرد. مصرف کتورولاک باید تحت نظر پزشک و با رعایت دوز مناسب و موارد احتیاطی انجام شود تا از عوارض جانبی جدی جلوگیری شود.
خیر، کترولاک نوعی داروی مسکن غیر مخدر از دسته داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی ( NSAIDS) است که از طریق کاهش التهاب، درد را تسکین می‌دهد.
خیر، با توجه به مطالب اشاره شده، کترولاک دسته‌ای جدا از داروها است که در آن کورتون یا مورفین وجود ندارد.
خیر، تهیه کترولاک به صورت قرص، آمپول یا قطره چشمی به نسخه پزشک نیاز دارد.
آمپول کترولاک برای تسکین دردهای کوتاه مدت تجیز می‌شود و عمدتا توصیه به مصرف دارو بیشتر از 5 روز نمی‌شود، چون باعث افزایش ریسک خونریزی گوارشی، آسیب‌های کلیوی و سایر عوارض مرتبط با دارو می‌شود.
خیر، برای تسکین درد در کودکان مسکن‌های دیگری مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن مناسب‌تر هستند و به جز در موارد محدود، توصیه به مصرف آمپول کترولاک در اطفال نمی‌شود.
بله، این دارو می‌تواند هم به صورت عضلانی و هم تزریق داخل وریدی استفاده شود
بله، هر چند که کترولاک جزو داروهای خط اول درمان میگرن نیست، اما می‌تواند به شکل کوتاه مدت به خصوص در مواردی که فرد قادر به مصرف مسکن‌های خوراکی نیست، تجویز شود.
تیم تحریریه ایزی مد
از پزشکان و متخصصین حوزه سلامت، مترجمان و نویسندگان با تجربه حوزه پزشکی تشکیل شده است تا با تولید محتوای مناسب و به روز پزشکی مبتنی بر منابع علمی معتبر یاری رسان عموم مردم ایران و سلامتجویان باشد.
