تایید شده توسط پزشکان متخصص ایزی مد
محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام با پزشکان ایزی مد مشورت کنید
باطری قلب یکی از دستگاه‌های بسیار پرکاربرد در دنیای پزشکی می‌باشد که جان کثیری از بیمارانی را که از مشکلات قلبی رنج می‌بردند نجات داده است. در این مقاله با ما همراه باشید تا اطلاعات جامعی از این دستگاه نوین بدست بیاورید.
قلب، به عنوان یکی از حیاتی‌ترین اعضای بدن، مسئول پمپاژ خون و تأمین اکسیژن و مواد مغذی برای بافت‌ها و ارگان‌های مختلف است. امروزه بیماری‌های قلبی یکی از علل اصلی مرگ و میر در جهان به شمار می‌روند و شامل مجموعه‌ای از اختلالات و شرایط هستند که می‌توانند بر عملکرد قلب تأثیر بگذارند. دستگاه ضربان‌ساز قلب (Pacemaker) یک دستگاه پزشکی است که به منظور تنظیم و کنترل ضربان قلب در بیمارانی که دچار اختلالات ریتم قلب هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه معمولاً در مواردی که قلب به طور طبیعی نمی‌تواند به اندازه کافی یا به درستی ضربان داشته باشد، نصب می‌شود. عملکرد دستگاه ضربان‌ساز بطور خلاصه شامل موارد زیر می‌شود:
- تحریک الکتریکی: دستگاه ضربان‌ساز با ارسال پالس‌های الکتریکی به عضله قلب، باعث تحریک آن برای ضربان مناسب می‌شود. این پالس‌ها به طور منظم و با فواصل مشخص ارسال می‌شوند.
- پاسخ به نیاز بدن: برخی از دستگاه‌های پیشرفته‌تر می‌توانند به تغییرات نیاز بدن پاسخ دهند و در صورت نیاز، نرخ ضربان قلب را افزایش یا کاهش دهند.
باطری قلب از چه اجزایی تشکیل شده است؟
باطری قلب، یا به اصطلاح علمی‌تر، ضربان‌ساز قلب (پیس‌میکر)، از چندین جزء اصلی تشکیل شده است که هر کدام وظیفه خاصی را در عملکرد دستگاه بر عهده دارند. اجزای اصلی یک ضربان‌ساز قلب عبارتند از:
- پیش‌ساز (Pulse Generator) :
- این قسمت اصلی‌ترین جزء دستگاه است و شامل یک مدار الکترونیکی است که سیگنال‌های الکتریکی را تولید میکند. این سیگنال‌ها باعث تحریک عضله قلب برای انقباض می‌شوند.
- باطری(Battery):
باطری منبع انرژی دستگاه است و معمولاً از نوع باطری‌های لیتیومی استفاده می‌شود. عمر این باطری معمولاً بین 5 تا 15 سال است و در صورت تمام شدن انرژی آن، نیاز به تعویض دارد.
- الکترودها(Leads):
- الکترودها رشته‌های نازکی هستند که سیگنال‌های الکتریکی را از پیش‌ساز به قلب منتقل می‌کنند. این الکترودها به دیواره داخلی قلب متصل می‌شوند و باعث انتقال سیگنال‌ها به عضله قلب می‌شوند.
- محفظه (Housing):
- محفظه‌ای که اجزای داخلی ضربان‌ساز را در خود جای داده و از آن‌ها محافظت میکند. این محفظه معمولاً از مواد ضدآب و ضدزنگ ساخته شده است.
- حسگرها (Sensors):
- برخی از ضربان‌سازها دارای حسگرهایی هستند که می‌توانند تغییرات در فعالیت فیزیکی یا وضعیت بدن را شناسایی کنند و بر اساس آن، تنظیمات لازم را انجام دهند.
این اجزا به طور هماهنگ عمل می‌کنند تا ضربان قلب را تنظیم کنند و در صورت نیاز، سیگنال‌های الکتریکی مناسب را به قلب ارسال کنند. اگر سوال دیگری دارید یا نیاز به اطلاعات بیشتری دارید، می‌توانید با مشاورین ما تماس بگیرید.
لزوم استفاده از باتری قلب چیست؟
همانطور که گفته شد باتری قلب (پیس‌میکر) یک دستگاه پزشکی است که برای مدیریت و تنظیم ضربان قلب بیماران با اختلالات قلبی طراحی شده است. لزوم استفاده از پیس‌میکر به چند دلیل اصلی برمی‌گردد:
- اختلالات ریتم قلب: بسیاری از بیماران دچار اختلالات ریتم قلب هستند، مانند اختلال عملکرد گره سینوسی، بلاک‌های دهلیزی بطنی و انواع دیگری از این قبیل. پیس‌میکر می‌تواند با ایجاد سیگنال‌های الکتریکی، ضربان قلب را به حالت طبیعی برگرداند.
- پیشگیری از عوارض جدی: عدم درمان اختلالات ریتم قلب می‌تواند منجر به عوارض جدی مانند نارسایی قلبی، سکته مغزی یا حتی مرگ ناگهانی شود. پیس‌میکر با تنظیم منظم ضربان قلب، این خطرات را کاهش می‌دهد.
- بهبود کیفیت زندگی: بیماران با مشکلات ریتم قلب ممکن است علائمی مانند خستگی، سرگیجه، تنگی نفس یا حتی غش داشته باشند. استفاده از پیس‌میکر می‌تواند به بهبود این علائم و افزایش کیفیت زندگی بیمار کمک کند.
- مدیریت شرایط مزمن: برخی از بیماران با شرایط مزمن مانند بیماری‌های قلبی عروقی ممکن است نیاز به نظارت و مدیریت مداوم ضربان قلب داشته باشند. پیس‌میکر می‌تواند به این بیماران کمک کند تا زندگی عادی‌تری داشته باشند.
- عملکرد بهتر در فعالیت‌های روزمره: با تنظیم صحیح ضربان قلب، بیماران می‌توانند فعالیت‌های روزمره خود را بدون ترس از مشکلات قلبی انجام دهند و به راحتی ورزش کنند.
در مجموع، پیس‌میکرها ابزارهای حیاتی برای مدیریت اختلالات قلبی هستند و می‌توانند تأثیر زیادی بر سلامت و کیفیت زندگی بیماران داشته باشند.
جراحی کاشت باطری قلب چیست؟
جراحی باطری قلب، که به آن کاشت پیس‌میکر نیز گفته می‌شود، یک روش پزشکی است که برای نصب دستگاهی به نام پیس‌میکر در بدن بیمار انجام می‌شود. در ادامه مراحل جراحی کاشت باطری قلب به‌طور خلاصه ذکر شده است.
- آماده‌سازی: قبل از جراحی، پزشک اطلاعات کامل در مورد وضعیت سلامتی بیمار و سوابق پزشکی او را بررسی میکند. ممکن است آزمایش‌های مختلفی انجام شود تا شرایط بیمار مشخص شود.
- بیهوشی: جراحی معمولاً تحت بی‌حسی موضعی یا بیهوشی عمومی انجام می‌شود. بی‌حسی موضعی معمولاً ترجیح داده می‌شود تا بیمار در حین عمل هوشیار باشد و احساس درد نکند.
- برش: پزشک یک برش کوچک در ناحیه قفسه سینه و در نزدیکی استخوان ترقوه ایجاد میکند. این برش معمولاً در ناحیه‌ای است که پیس‌میکر قرار است نصب شود.
- نصب الکترودها: الکترودهای پیس‌میکر از طریق رگ‌های خونی به قلب منتقل می‌شوند. این الکترودها با دیواره قلب تماس پیدا کرده و سیگنال‌های الکتریکی را برای تنظیم ضربان قلب ارسال می‌کنند.
- نصب دستگاه: پس از قرار دادن الکترودها، دستگاه پیس‌میکر در زیر پوست قرار داده می‌شود و سپس برش با بخیه بسته می‌شود.
- بازیابی: پس از اتمام جراحی، بیمار به اتاق ریکاوری منتقل می‌شود تا تحت نظر باشد. معمولاً بیمار بعد از چند ساعت می‌تواند به خانه برود.
مراقبت‌های پس از جراحی کاشت باطری قلب چیست؟
مراقبت‌های بعد از عمل باطری قلب بسیار مهم هستند تا بهبودی سریع و بدون عوارض را تضمین کنند. در زیر به برخی از این مراقبت‌ها اشاره می‌کنیم:
- مراقبت از محل جراحی:
- تمیز و خشک نگه‌داشتن: محل برش باید تمیز و خشک بماند. از خیس کردن آن با آب (مانند دوش گرفتن) در چند روز اول خودداری کنید.
- بررسی علائم عفونت: به دنبال علائمی مانند قرمزی، تورم، ترشح یا درد شدید باشید. در صورت مشاهده این علائم، به پزشک مراجعه کنید.
- 2. مدیریت درد:
- اگر درد یا ناراحتی دارید، می‌توانید از داروهای مسکن تجویز شده توسط پزشک استفاده کنید. در صورت نیاز، با پزشک در مورد دوز مناسب مشورت کنید.
- فعالیت بدنی:
- در هفته‌های اول پس از جراحی، از فعالیت‌های شدید و ورزش‌های سنگین خودداری کنید.
- به تدریج می‌توانید به فعالیت‌های روزمره خود بازگردید، اما حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
- مراجعات منظم:
- برنامه‌ریزی برای معاینات دوره‌ای با پزشک برای بررسی عملکرد پیس‌میکر و وضعیت سلامت قلب ضروری است.
- مراقبت از الکترودها:
- از کشیدن یا فشار آوردن به ناحیه‌ای که پیس‌میکر نصب شده است، خودداری کنید. این کار ممکن است به الکترودها آسیب برساند.
- اجتناب از میدان‌های الکتریکی قوی:
- از قرار گرفتن در نزدیکی دستگاه‌های الکتریکی قوی مانند آهنرباها یا دستگاه‌های MRI خودداری کنید، مگر اینکه پزشک اجازه دهد.
- تغذیه و سبک زندگی:
- رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشید و از مصرف نمک و چربی‌های اشباع شده خودداری کنید.
- سیگار کشیدن را ترک کنید و از مصرف الکل پرهیز کنید.
- آموزش در مورد علائم خطر:
- بیمار باید با علائم هشداردهنده‌ای مانند تنگی نفس، سرگیجه، یا ضربان قلب نامنظم آشنا باشد و در صورت بروز این علائم فوراً به پزشک مراجعه کند.
- استفاده از دستگاه پیس‌میکر:
- اطلاعات مربوط به نحوه کارکرد پیس‌میکر و نحوه بررسی آن را از پزشک دریافت کنید. ممکن است نیاز باشد که دستگاه پیس‌میکر شما به صورت دوره‌ای بررسی شود.
خطرات کاشت باطری قلب کدامند؟
کاشت باطری قلب (پیس‌میکر) مانند هر عمل جراحی دیگری ممکن است با خطرات و عوارضی همراه باشد. برخی از خطرات و عوارض احتمالی شامل موارد زیر هستند:
- عفونت:
- یکی از خطرات اصلی پس از جراحی، عفونت در محل جراحی است. عفونت می‌تواند به بافت‌های اطراف یا خود پیس‌میکر گسترش یابد.
- خونریزی:
- احتمال خونریزی در محل جراحی وجود دارد. این خونریزی ممکن است در حین عمل یا پس از آن رخ دهد.
- آسیب به عروق یا اعصاب:
- در حین جراحی، ممکن است به عروق خونی یا اعصاب نزدیک محل کاشت آسیب وارد شود.
- مشکلات در عملکرد پیس‌میکر:
- ممکن است پیس‌میکر به درستی کار نکند یا دچار اختلال شود، که نیاز به تنظیم مجدد یا تعویض آن دارد.
- واکنش‌های آلرژیک:
- برخی افراد ممکن است به مواد استفاده شده در ساخت پیس‌میکر (مانند فلزات) واکنش آلرژیک نشان دهند.
- لخته‌های خونی:
- در برخی موارد، ممکن است لخته‌های خونی در محل جراحی تشکیل شوند که می‌تواند منجر به مشکلات جدی‌تری شود.
- تنگی نفس یا ضربان قلب نامنظم:
- پس از جراحی، برخی بیماران ممکن است دچار تنگی نفس یا تغییرات در ضربان قلب شوند.
- عوارض ناشی از بیهوشی:
- اگر جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام شود، عوارض ناشی از بیهوشی نیز می‌تواند وجود داشته باشد.
- ایجاد زخم یا مشکلات پوستی:
- زخم‌ها ممکن است به خوبی بهبود نیابند یا دچار مشکلات پوستی مانند زخم‌های باز شوند.
- نیاز به جراحی مجدد:
- در برخی موارد، ممکن است نیاز به جراحی مجدد برای اصلاح مشکلات مربوط به پیس‌میکر یا عوارض جانبی وجود داشته باشد.
زمان تعویض باطری قلبی چه موقعی است؟
تعویض باطری قلب معمولاً به دلایل زیر انجام می‌شود:
- پایان عمر باتری:
- باتری پیس‌میکر معمولاً بین 5 تا 15 سال عمر میکند. زمان تعویض باتری به نوع پیس‌میکر و الگوی ضربان قلب بیمار بستگی دارد. پزشک معمولاً با استفاده از دستگاه‌های خاصی می‌تواند میزان شارژ باتری را بررسی کند و زمان تعویض آن را پیش‌بینی کند.
- عملکرد نامناسب:
- اگر پیس‌میکر به درستی کار نکند یا دچار اختلال شود، ممکن است نیاز به تعویض یا تعمیر آن باشد.
- عوارض جانبی:
- در صورتی که بیمار دچار عوارضی مانند عفونت، التهاب یا مشکلات دیگر مرتبط با پیس‌میکر شود، ممکن است نیاز به تعویض آن باشد.
- تغییرات در نیازهای پزشکی:
- اگر وضعیت پزشکی بیمار تغییر کند و نیاز به نوع متفاوتی از پیس‌میکر باشد، ممکن است نیاز به تعویض آن باشد.
- مشکلات فیزیکی:
- آسیب فیزیکی به پیس‌میکر یا سیم‌های آن نیز می‌تواند نیاز به تعویض را ایجاد کند.
- توسعه فناوری:
- با پیشرفت فناوری، ممکن است بیماران تصمیم بگیرند که از مدل‌های جدیدتر و پیشرفته‌تر پیس‌میکر استفاده کنند.
زمان مناسب برای تعویض: پزشکان معمولاً با بررسی منظم وضعیت بیمار و عملکرد پیس‌میکر، زمان مناسب برای تعویض آن را تعیین می‌کنند. این بررسی‌ها ممکن است شامل معاینات فیزیکی، تست‌های الکتروکاردیوگرافی (ECG) و ارزیابی‌های دیگر باشد.
به طور کلی، اگر شما یا کسی که تحت درمان با پیس‌میکر قرار دارد، علائمی مانند تنگی نفس، سرگیجه، یا تغییرات در ضربان قلب را تجربه کردید، باید فوراً با پزشک خود مشورت کنید.
شاید برایتان سوال شود که بهترین مارک باتری قلب چیست و هزینه آن چه‌قدر است؟
بهترین مارک‌های باطری قلب معمولاً شامل برندهایی مانند Medtronic، Abbott، Boston Scientific و Biotronik هستند. این برندها به دلیل کیفیت بالا و تکنولوژی‌های پیشرفته‌ای که در تولید پیس میکرها استفاده می‌کنند، شناخته شده‌اند. هزینه باطری قلب نیز بسته به نوع و ویژگی‌های آن متفاوت است. به طور کلی، هزینه یک باتری قلب می‌تواند از چند هزار دلار تا بیش از ۳۰ هزار دلار متغیر باشد. همچنین هزینه‌های اضافی مانند هزینه‌های جراحی، بستری در بیمارستان و مراقبت‌های پس از عمل نیز باید در نظر گرفته شود. برای اطلاعات دقیق‌تر و به‌روزتر، بهتر است با مشاورین ما مشورت کنید.
تیم تحریریه ایزی مد
از پزشکان و متخصصین حوزه سلامت، مترجمان و نویسندگان با تجربه حوزه پزشکی تشکیل شده است تا با تولید محتوای مناسب و به روز پزشکی مبتنی بر منابع علمی معتبر یاری رسان عموم مردم ایران و سلامتجویان باشد.
