تایید شده توسط پزشکان متخصص ایزی مد
محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام با پزشکان ایزی مد مشورت کنید
عفونت‌های ناشی از انگل‌ها یا کرم‌ها در هر جایی از دنیا وجود دارند و می‌توانند در شرایطی، بسیار خطرناک بشوند. اگر درمان مناسبی وجود نداشته باشد، احتمالا عفونت گسترش پیدا کرده و باعث عوارض جدی‌تر میشود. داروی آلبندازول، یکی از گزینه‌های درمانی بسیار مناسب برای کنترل عفونت‌های ناشی از انگل یا کرم است که اثربخشی قابل قبولی دارد. اما حتما در کنار این اثربخشی، عوارضی هم وجود دارد. آیا این عوارض را می‌شناسید؟ با موارد و نحوه مصرف آلبندازول آشنا هستید؟ حتما در ادامه مطلب همراه ما باشید تا با این دارو و هر آن‌چه که باید در مورد آن بدانید، آشنا شوید.
قرص آلبندازول چیست؟
قرص آلبندازول، نوعی داروی ضد عفونت‌های انگلی است که با مکانیسم خاصی، می‌تواند مانع از پیشرفت عفونت در بدن بیمار بشود. معمولا این قرص از طریق اختلال در تولید انرژی در بدن کرم، به واسطه تغییرات مخرب در جدار روده عمل می‌کند. به دنبال کاهش انرژی در دسترس، کرم و یا انگل از بین رفته و نمی‌توانند باعث تکثیر و پیشرفت بیماری بشوند. بنابراین آلبندازول هم یک داروی ضد انگل و هم ضد کرم است.
در مواردی، این دارو می‌تواند جایگزین عمل‌های جراحی در افرادی بشود که برای آن‌ها این کار امکان‌پذیر نیست. داروی آلبندازول به صورت خوراکی مصرف میشود که دوره آن بسته به شدت بیماری، می‌تواند تا چندین هفته هم ادامه پیدا کند. این محصول جذب گوارشی بالایی ندارد که برای رفع آن، توصیه به مصرف همزمان با وعده‌های غذایی چرب میشود. به این شکل جذب به مقدار مورد نیاز نزدیک میشود.
فرم فعال دارو در کبد تولید شده و در نهایت هم عمده آن از طریق کلیه دفع میشود. انتظار می‌رود که دارو ۲ الی ۴ ساعت پس از مصرف، به حداکثر غلظت خود در سرم برسد. آلبندازول، نیمه عمری بین ۸ تا ۱۵ ساعت در خون دارد، به همین دلیل معمولا بیشتر از یک الی دو دوز در روز، مصرف نمی‌شود.
اشکال دارویی آلبندازول
داروی آلبندازول به چه شکل‌هایی قابل تهیه است؟ آشنایی با این موضوع به شما کمک می‌کند تا در حین تهیه دارو، سردرگم نشوید. این دارو به صورت قرص‌های جویدنی در دوزهای ۲۰۰ و ۴۰۰ میلی‌گرم تولید میشود و فرم تزریقی از آن وجود ندارد. قرص آلبندازول بسته به شرکت تولید‌کننده، می‌تواند با نام‌های تجاری مختلفی در مراکز فروش مشاهده بشود. در بازار ایران، دو نمونه آلبندازول سیپلا و بندکس بیشتر رایج هستند و احتمالا با چنین نمونه‌هایی در حین خرید مواجه بشوید. بسته به نوع بیماری، پزشک یکی از اشکال گفته شده را برای شما نسخه خواهد کرد.
موارد مصرف قرص آلبندازول در کودکان
قرص آلبندازول، یک داروی کم‌خطر در کودکان بالای یک سال برای درمان عفونت‌های ناشی از کرم است که می‌تواند برای طیف گسترده‌ای از این بیماری‌ها، استفاده شود. معمولا دارو در کودکان بالای یک سال، با عوارض کمی همراه است و به همین دلیل بسته به تشخیص پزشک، تجویز میشود.
کودکان بیشتر از بزرگسالان در معرض بیماری‌های انگلی هستند که در این میان، شیوع در کودکانی که در محیط‌های غیربهداشتی زندگی می‌کنند، با حیوانات خانگی نظیر سگ یا گربه تماس دارند و عادت به شستن دست‌ها ندارند، بالاتر است. داروی آلبندازول برای افراد درگیر با بیماری‌های زیر تجویز میشود:
- کیست هیداتید
- لارو مهاجر پوستی
- عفونت با کرم قلابدار، سوزنی، شلاقی
- نوروسیستیسرکوزیس
- فیلاریازیس
- انتروکولیت
- عفونت اکینوکوکوس
- آسکاریس
- تریکینوزیس
- میکروسپوریدیوزیس
موارد مصرف قرص آلبندازول در بزرگسالان
موارد مصرف آلبندازول در بزرگسالان تا حد زیادی مشابه کودکان است، با این تفاوت که احتمالا دوز مصرفی در آن‌ها متفاوت است. همچون کودکان، آلبندازول یک داروی ضد کرم قوی است که برای بیماران درگیر با آن‌ها، تجویز میشود. این دارو می‌تواند باعث مرگ طیف گسترده‌ای از کرم‌ها بشود، به همین دلیل یک داروی بسیار پر‌مصرف برای بیماری‌های این گروه است. حتی در مورد بیماری‌هایی مانند کیست هیداتید می‌تواند جایگزین جراحی در افراد غیرمناسب برای این کار بشود.
تقریبا تمامی موارد مصرف بررسی شده در بخش قبلی، در بزرگسالان هم وجود دارد.
نحوه مصرف قرص آلبندازول
معمولا پزشک بر اساس نوع ارگانیسم ایجاد‌کننده، شدت بیماری، سن و وزن بیمار در مورد دوز و مدت مصرف دارو تصمیم‌گیری می‌کند. پس شرایط برای همه بیماران یکسان نیست. طبیعی است که با گذشت زمان، احساس بهبودی داشته باشید، اما نباید تا کامل کردن دوره، مصرف دارو را قطع کنید؛ در غیر این صورت احتمالا بیماری عود پیدا خواهد کرد. بهتر است قرص آلبندازول را مطابق با دستور پزشک مصرف کرده و در صورت وجود هرگونه مشکل، با وی برای تغییر دوز یا قطع دارو مشورت کنید.
معمولا دارو به شکل قرص و به همراه غذا تجویز میشود که می‌توانید در صورت اشکال در بلع، آن را خرد کرده یا اینکه بجوید. برخلاف تصور برخی از بیماران، نباید دارو به همراه آب میوه مصرف شود، چون در این شرایط احتمالا عوارض بیشتر میشود. تنها زمانی مجاز به مصرف قرص به همراه آب میوه هستید که پزشک این کار را برای شما بلامانع کرده باشد.
با اینکه توصیه به زمان خاصی برای مصرف داروی آلبندازول نشده است، اما بهتر است قرص را طبق دستورات گفته شده در بالا و در یک زمان خاص مصرف کنید. در صورت فراموشی، می‌توانید در اولین فرصت دوز فراموش شده را میل کنید، البته اگر نزدیک به زمان مصرف دوز بعدی هستید، می‌توانید از این کار صرفه نظر کنید.
تداخل دارویی قرص آلبندازول
بدون توجه به تداخلات دارویی، آلبندازول یا تاثیر مناسبی ندارد یا اینکه عوارض بیشتری ایجاد می‌کند. گاهی با مصرف داروهای مختلف، تاثیر آن‌ها کمتر یا بیشتر از حدی که باید میشود. بنابراین روند درمانی، از مسیر درست خود خارج میشود. نمی‌توان داروهای مصرفی در بیماران را محدود کرد. در عوض باید تداخلات میان آن‌ها را شناخت و تا حد ممکن از آن جلوگیری کرد. اما مصرف آلبندازول با چه داروهایی تداخل ایجاد می‌کند؟
تاکنون تداخل ۱۲۸ داروی مختلف با آلبندازول شناخته شده است که اغلب آن‌ها دارای تداخل متوسط از نظر شدت هستند. ضمن اینکه باید اشاره کنیم تداخلات آلبندازول تنها محدود به داروها نمی‌شود. الکل و تعدادی از بیماری‌ها هم می‌توانند باعث افزایش یا کاهش اثربخشی و عوارض قرص شوند. این موارد در زیر بررسی شده‌اند:
- آسپرین
- اپی نفرین
- آنتی بیوتیک‌هایی مانند: آموکسی سیلین، سیپرو فلوکساسین، مترونیدازول،
- زولپیدم
- ویتامین D، C، K، B
- روی
- والپروات سدیم
- استامینوفن
- پره گابالین
- لازیکس
- دیفن هیدرامین
- تری متوپریم
همچنین تعدادی از بیماری‌ها هم می‌توانند تداخل ایجاد کنند:
- نارسایی کلیوی
- نارسایی کبدی صفرایی
بسته به شدت ممکن است نیاز باشد تا داروی آلبندازول و یا داروهای دیگر بیمار را عوض کرد تا مشکلی در روند درمانی ایجاد نشود. البته گاهی نیاز به تغییر داروهای مصرفی نیست و با قرار دادن فاصله زمانی مناسب میان آن‌ها، از ایجاد تداخل جلوگیری میشود.
عوارض قرص آلبندازول
عوارض داروی آلبندازول چیست؟ تجویز یک دارو به معنای بدون عارضه آن بودن نیست. تقریبا تمامی داروها، دارای عوارض جانبی هستند که این مشکلات به دنبال واکنش‌های ناخواسته گردش آن‌ها در خون ایجاد میشود. لزوما در همه مصرف‌کنندگان، این عوارض دیده نمی‌شوند، ضمن اینکه اغلب آن‌ها محدود بوده و با ادامه مصرف دارو و سازگار شدن بدن، از بین می‌روند. با این‌حال، باید همیشه مواظب عارضه‌های جدی و خطرناک بود.
در مورد تمامی داروها، ریسک واکنش‌های آلرژیک و ایجاد حساسیت در بدن بیمار وجود دارد. سابقه‌ای از واکنش آلرژیک به سایر داروهای ضد‌انگل و یا نشانه‌هایی مانند تنگی نفس، کهیر و یا تورم در صورت می‌توانند هشدارهایی برای ایجاد حساسیت در بیمار باشند. در این شرایط احتمالا مصرف آلبندازول قطع شود. یکی از شایع‌ترین عوارض داروی آلبندازول، افزایش آنزیم‌های کبدی است.
این عارضه بیشتر در بیماران مبتلا به کیست هیداتید که به صورت طولانی مدت یا با دوزهای بالا در درمان هستند، دیده می‌شوند. این افزایش معمولا خفیف تا متوسط است و می‌تواند همراه با زردی یا علائم دیگر باشد. به همین دلیل، معمولا در شرایط تجویز طولانی مدت یا دوز بالای داروی ضد کرم آلبندازول، بررسی آنزیم‌های کبدی قبل از شروع درمان و دو بار حین درمان انجام میشود. از دیگر عوارض دارو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درگیری‌های سیستم عصبی مانند سردرد، افزایش فشار داخل جمجه، سرگیجه، خواب‌آلودگی، تشنج. در صورت مشاهده این علائم بهتر است با پزشک خود صحبت کنید
- علائم مربوط به دستگاه گوارش مانند درد شکم، تهوع، استفراغ، اسهال و یا در موارد نادر نشانه‌های مربوط به خون‌ریزی مانند ملنا، وجود خون در ادرار یا مدفوع
- درد قفسه سینه، تب، گلودرد، احساس سبکی در سر، زخم دهان، مشکلات بینایی
- ریزش مو که به صورت موقت در شروع مصرف دیده شده و عمدتا قطع میشود
- درد مفاصل و ماهیچه
- علائم عمومی مانند احساس ضعف و خستگی
مصرف قرص آلبندازول در بارداری و شیردهی
عوارض مصرف داروها در بارداری یا شیردهی تنها محدود به خود مادر نمی‌شود و در این دوران، جنین یا نوزاد هم در خطر هستند. مصرف یک داروی اشتباه، می‌تواند منجر به ناهنجاری‌های مادرزادی و اختلالات جدی در جنین بشود، به همین‌دلیل مصرف آن‌ها در بارداری یا شیردهی با احتیاط زیادی صورت می‌گیرد. تاکنون تاثیر تعداد زیادی از داروها در ناهنجاری‌های مادرزادی ثابت شده و به همین دلیل تجویز آن‌ها به کلی منع شده است. بیشتر، چالش با آن دسته از داروهایی است که تاثیر آن‌ها، شناخته شده نیست. اما قرص آلبندازول در کدام گروه قرار می‌گیرد و آیا عوارض جدی برای مادر یا جنین خواهد داشت یا خیر؟
مطالعات حیوانی صورت گرفته، نشان داده‌اند که این دارو می‌تواند آسیب‌های غیرقابل برگشت در جنین ایجاد کند، اما مطالعات انسانی هنوز اطلاعاتی کافی در این مورد نداده‌اند؛ از این‌رو جزو داروهای رده C بارداری قرار می‌گیرد. باتوجه به شواهد موجود، مصرف داروی آلبندازول در دوران بارداری و یک ماه قبل از آن ممنوع است و در صورتی که بیمار در حین مصرف دارو، باردار شود، باید دارو با نظر پزشک قطع شود.
معمولا پزشکان زمانی به سراغ تجویز این دارو می‌روند که جایگزین دیگری وجود نداشته باشد و یا اینکه به این نتیجه برسند که فواید مصرف به اندازه‌ای است که بتواند عوارض احتمالی را پوشش بدهد. اما آیا شرایط در مورد شیردهی هم این‌گونه است یا خیر؟
مصرف آلبندازول در شیردهی باید با احتیاط انجام بشود، چون این دارو می‌تواند در شیر مادر دفع شود و به این ترتیب باعث ایجاد عوارض در نوزاد بشود. البته همان‌طور که اشاره شد، این محصول جذب سیستمیک نسبتا ضعیفی دارد و از این‌رو دفع آن در شیر مادر قابل توجه نیست.
تعدادی از مطالعات، مصرف تک دوز آلبندازول را بی‌خطر دانسته‌اند. در یکی از تحقیقات صورت گرفته، دو مادر در دوران شیردهی خود، تحت درمان با تک دوز 400 میلی‌گرم قرار گرفتند که نوزاد شیرخوار هیچ عارضه‌ای مشاهده نشد. بهتر است برای اطمینان از مصرف داروی ضد انگل در دوران بارداری یا شیردهی، با پزشک خود مشورت کنید تا پس از بررسی‌های کامل بهترین تصمیم گرفته بشود.
تیم تحریریه ایزی مد
از پزشکان و متخصصین حوزه سلامت، مترجمان و نویسندگان با تجربه حوزه پزشکی تشکیل شده است تا با تولید محتوای مناسب و به روز پزشکی مبتنی بر منابع علمی معتبر یاری رسان عموم مردم ایران و سلامتجویان باشد.
