تایید شده توسط پزشکان متخصص ایزی مد
محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام با پزشکان ایزی مد مشورت کنید
افسردگی همیشه با کاهش انرژی یا بیتفاوتی خود را نشان نمیدهد و در افراد با بیماری افسردگی آژیته، بیشتر اضطراب شدید و ناآرامیهای جسمی و روانی است که برای بیمار مشکل ایجاد میکنند. از آنجایی که علائم در این بیماری با شکل معمول افسردگی تفاوت دارد، امکان دارد گروهی آن را طبیعی و به استرسهایی ربط بدهند که همه انسانها به صورت روزمره با آنها درگیر میشوند. اما همین بیتوجهی، میتواند بر کیفیت زندگی و روابط شخصی و اجتماعی فرد تاثیر زیادی بگذارد. البته آشنایی با علائم افسردگی آژیته به شناسایی بیماری در مراحل اولیه و انجام درمانهای مناسب برای آن کمک میکند. در این مطلب قصد داریم تا شما با یکی از انواع افسردگی که در میان عموم مردم کمتر شناخته شده است، آشنا کنیم.
1 . افسردگی آژیته چیست و چگونه آن را تعریف میکنیم؟
عمده ما نشانههای افسردگی را با کاهش انرژی و تمایل به فعالیتهای مورد علاقه میدانیم، اما این بیماری همیشه به این شکل خود را نشان نمیدهد. افسردگی آژیته یکی از انواع اختلال افسردگی است که در آن فرد دچار بیقراریهای جسمی و روانی میشود و به همین دلیل نمیتواند تمرکز خوبی برای انجام فعالیتهای خود داشته باشد. همانند همه اختلالات روان، بسته به شدت ممکن است افراد علائم مختلفی را تجربه کنند که در نمونههای خفیف، علائم تا حد زیادی شبیه استرس و اضطرابهای روزمره میشود. این شباهت باعث میشود تا بسیاری از بیماران، مشکل خود را عادی تلقی کنند و به سراغ درمان افسردگی آژیته نروند. اما همین بیقراریها و اضطرابهایی که عادی تلقی میشوند، میتوانند آسیبهای جدی بر کیفیت زندگی شخص بگذارند. از اینرو همیشه باید به استرسها و ناآرامیهای درونی توجه کرد و به دنبال بررسیهای بیشتر برای آن بود.
2. چه تفاوتی بین افسردگی آژیته و افسردگی معمولی وجود دارد؟
تفاوت افسردگی آژیته و معمولی شامل علائم و نشانههایی میشوند که بیماران بروز میکنند. این تفاوتها میتوانند در افتراق این دو مشکل کمککننده باشند. اما این تفاوتها شامل چه مواردی میشوند؟
افسردگی معمولی | افسردگی آژیته |
---|---|
احساس خستگی مفرط و کاهش انرژی | بیقراری، اضطراب و علائم مرتبط با آن مانند راه رفتن مکرر |
فرد تمایل به سکوت و گوشهگیری دارد | فرد تحریکپذیر بوده و رفتارهای پرخاشگرایانه دارد |
کندی در حرکات و کاهش علاقه به فعالیتهای مختلف | ناآرامی جسمی |
احساس ناامیدی و غم زیاد | افکار منفی همراه با اضطراب زیاد |
3. نشانههای اولیه افسردگی آژیته کدامند؟
نشانههای افسردگی آژینه از مهمترین ابزارها برای شناسایی این بیماری هستند و به همین دلیل ضروری است که با آنها آشنا شوید. در بخش قصد داریم علائم اولیه و نسبتا مهم مرتبط با این بیماری را بررسی کنیم.
- بی قراری جسمی به صورت تکان دادن مداوم پاها، دستها و راه رفتنهای بی هدف
- عصبانیت و رفتارهای پرخاشگرایانه
- احساس نگرانی و اضطراب شدید
- ناتوانی در آرامش
- مشکلات خواب بیشتر به صورت بیخوابی که همراه با خستگی است
- مشکل در تمرکز حتی در وظایف ساده روزانه و تصمیمگیریها
- افکار منفی به صورت چرخههای تکراری و متوقف ناپذیر
- نوسانات خلقی شدید
- کاهش یا افزایش اشتها
- ناامیدی شدید
4. چه عواملی باعث بروز افسردگی آژیته میشوند؟
شناسایی عوامل افسردگی آژیته به ما کمک میکنند بفهمیم چرا برخی افراد به این بیماری دچار میشوند. این موضوع خصوصا در مورد پیشگیری از بیماری هم بسیار مهم خواهد بود. تاکنون علل مختلفی برای بروز این اضطراب و ناآرامیها شناخته شده اند.
عمدتا اولین علت که در بروز بسیاری از اختلالات روان هم تاثیر دارد، ضربههای روحی و آسیبهای ناشی از عوامل روانی است.
حوادثی مانند از دست عزیزان، تمام شدن رابطه طولانی و شکستهای عاطفی، مشکلاتی که در محیط کار ایجاد میشوند و به طور کلی تجربیات تلخ، میتوانند شوک و آسیبهای جدی به روان فرد وارد کنند. معمولا افرادی که حساستر هستند و عادت دارند بیشتر خود را سرزنش کنند، در برابر این ضربههای روحی آسیبپذیرتر هستند و از اینرو در خطر بالاتری برای بروز افسردگی آژیته هستند.
در گروهی دیگر از بیماران، افسردگی میتواند ریشه در بدن فرد و عدم تعادل در مواد شیمیایی داشته باشد که به صورت کلی برای سلامت روان لازم هستند. برای مثال بر هم خوردن سطوح سروتونین، دوپامین و نوراپی نفرین از عواملی هستند که در بروز استرس و بر هم خوردن آرامش روانی نقش دارند. از اینرو متخصصان در شرایطی که فرد سابقه خاصی از ضربههای روحی را ذکر نمیکند، به سراغ بررسی تعادل در سطح دوپامین، سروتونین یا اپینفرین میروند. بررسیها نشان داده است که ژنتیک هم میتواند در افزایش ریسک بروز بیماری موثر باشد. افرادی که سابقه افسردگی یا اختلالات اضطرابی در خود یا خانواده دارند، در خطر بیشتری برای بروز این مشکلات هستند.
گاهی مشکل بیمار هیچکدام از عوامل بررسی شده نیست و افسردگی به دلیل بیماریهای جسمی سخت یا تغییرات هورمونی مانند بارداری یا یائسگی ایجاد میشود. همانطور که اشاره شد عوامل افسردگی آژیته گوناگون هستند و به همین دلیل میتوانند به شکلهای مختلفی افراد را درگیر کنند.
5. تفاوتهای افسردگی آژیته در مردان و زنان
افسردگی آژیته ماهیت یکسانی در مردان و زنان دارد اما این موضوع نمیتواند به معنای مشابه بودن علائم در این دو جنس باشد. عمدتا مردان و زنان در بیان و مدیریت افسردگی متفاوت هستند و به همین دلیل میتوان انتظار داشت که در این دو گروه، علائم و نشانهها تا حدی متفاوت باشند.
مردان بیشتر این مشکل را با افزایش تحریکپذیری و خشم نشان میدهند که پیامد آن میتواند رفتارهای بیرونی مانند پرخاشگری باشد. شناخت این علائم و ارتباط دادن آن با افسردگی و اضطراب بسیار دشوار است، چون در گروهی عصبانیت میتواند یک ویژگی خلقی ذاتی شناخته شده یا اینکه این خشم به سایر اختلالات روان ارتباط داده شود. مردان عمدتا تمایل کمتری برای بروز احساسات خود دارند که همین ویژگی میتواند شناخت افسردگی را در آنها سختتر کند.
اما در زنان اوضاع متفاوتتر است. افسردگی آژیته در این افراد غالبا با تشدید اضطراب، نآرامیهای ذهنی و عدم ثبات در خلق خود را نشان داده و تحریکپذیری و خشم کمتر بروز میکنند. تغییرات هورمونی ایجاد شده در بدن زنان طی بارداری، یائسگی و قاعدگی میتوانند در تشدید این علائم نقش داشته باشند.
در کل زنان بیشتر با علائمی مانند افزایش اضطراب، گریههای ناگهانی و نوسانات خلقی خود را نشان میدهند اما در مردان این تحریکپذیری و افزایش خشم است که بیشتر دیده میشود.
در پاسخ به پرسش مطرح شده باید گفت هر چند که ماهیت این بیماری در هر دو جنس یکسان است، اما به دلایل گفته شده علائم افسردگی آژیته در این گروه ممکن است تفاوتهای زیادی داشته باشند.
6. چگونه میتوان افسردگی آژیته را تشخیص داد؟
مردان بیشتر این مشکل را با افزایش تحریکپذیری و خشم نشان میدهند که پیامد آن میتواند رفتارهای بیرونی مانند پرخاشگری باشد. شناخت این علائم و ارتباط دادن آن با افسردگی و اضطراب بسیار دشوار است، چون در گروهی عصبانیت میتواند یک ویژگی خلقی ذاتی شناخته شده یا اینکه این خشم به سایر اختلالات روان ارتباط داده شود. مردان عمدتا تمایل کمتری برای بروز احساسات خود دارند که همین ویژگی میتواند شناخت افسردگی را در آنها سختتر کند.
اکثر متخصصان کار تشخیص را با بررسی دقیق شرح حال و سابقه بیماریهای مرتبط در فرد یا خانواده وی شروع میکنند. وجود نشانههایی مانند استرس شدید، راه رفتن مداوم یا تکان دادن دستها و پاها نشان از بیقراری در بیمار دارد که در گروهی همراه این علائم میتواند افزایش تحریکپذیری، خشم و احساسات منفی هم دیده شود. پزشکان پس از مشاهده نشانههای افسردگی به سراغ مصاحبه بالینی یا استفاده از پرسشنامههای استاندارد میروند تا هم بیماری را تایید کنند و هم اینکه به شدت آن پی ببرند. اگر جواب این تستها برای تشخیص افسردگی آژیته کافی نباشند، بررسی آزمایشات دیگری مانند آزمایش تیروئید، هورمون و عوامل مرتبط با افسردگی ضروری میشوند، چون در گروهی از بیماران، افسردگی ناشی از تغییرات هورمونی است. تشخیص این اختلال ساده نیست و حتما باید توسط روانشناس و روانپزشک انجام شود.
7.آیا راههای درمانی خاصی برای افسردگی آژیته وجود دارد؟
نشانههای افسردگی آژیته به دنبال علل مختلفی ایجاد میشوند که این علل میتوانند در انتخاب مسیر درمانی مناسب، مهم باشند. عمدتا متخصصان به دنبال رویکردی جامع برای حل این مشکل میروند که اقدامات انجام شده شامل رواندرمانی، دارودرمانی، تغییر سبک زندگی، رژیم غذایی و حمایتهای اجتماعی میشود. در مورد دارو و روشهای سبک زندگی در بخشهای دیگر صحبت خواهیم کرد، اما در این بخش بیشتر قصد داریم در مورد روشهای رواندرمانی برای مدیریت افسردگی صحبت کنیم.
درمان شناختی- رفتاری( CBT) و درمان رفتاری دیالکتیکی ( DBT) از مجموعه روشهایی هستند که به عنوان روان درمانی انجام میشوند. در درمان شناختی رفتاری، الگوهای منفی فکری شناسایی شده و برای تغییر آنها برنامهریزی میشود. در روش دوم، توانایی بیمار برای تحمل استرس و مدیریت هیجانها بالاتر میرود.به این شکل علائم آزاردهنده در بیمار کنترل شده و فرد میتواند زندگی بهتری داشته باشد
8. تاثیر تغذیه و سبک زندگی در مدیریت افسردگی آژیته چیست؟
تغذیه و سبک زندگی میتوانند از درمانهای بسیار کمخطر اما موثری باشند که اغلب بیماران به آن توجه زیادی ندارند. بررسیها نشان داده است، استرس، تحریکپذیری و به طور کلی نشانههای افسردگی آژیته در بیمارانی که سبک زندگی سالمی ندارند، بیشتر خواهد بود. عمده متخصصان در کنار درمانهای کاملتر، به همه بیماران اصلاح سبک زندگی و تغذیه را پیشنهاد میکنند، چون این دو عامل با عارضه کم میتوانند نتایج فوقالعاده داشته باشند.
به بیماران توصیه میشود که ورزش منظم، خواب کافی و مدیتیشن را به برنامه روزانه خود اضافه کنند و در مورد رژیم غذایی هم بیشتر به سراغ گزینههای سالم مانند غذاهای غنی از امگا ۳، ویتامینهای گروه ب، منیزیم و سبزیجات بروند. در عوض مصرف قندهای فرآوری شده و کافئین باید محدود شود. رعایت موارد گفته شده میتوانند هم عملکرد مغز را بهبود ببخشند و هم استرس را از فرد دور کنند.
در گروهی از بیماران که شدت بیمار شدید نیست، تنها همین دو عامل یعنی اصلاح رژیم غذایی و سبک زندگی میتوانند در بهبودی بسیار موثر باشند.
9.داروهای خاصی برای درمان افسردگی آژیته وجود دارد؟
درمان افسردگی آژیته شامل اقدامات متنوعی میشود که بخشی از آن میتواند شامل درمانهای دارویی هم شود. تجویز دارو برای این بیماران کاملا به نظر متخصص بستگی دارد و از اینرو لزومی ندارد که همه بیماران دارو مصرف کنند. بسته به شدت و شرایط بیمار، ممکن است پزشکان گزینههای مختلفی را برای بیماران در نظر بگیرند. اما این داروها شامل چه مواردی میشوند؟
داروهای ضد افسردگی کلاسیک میتوانند به عنوان یک درمان مناسب برای مدیریت نشانههای افسردگی از نوع آژیته در بیماران باشند. از این دسته عمدتا مهار کنندههای بازجدب سروتونین و مهارکنندههای بازجذب اپینفرین- دوپامین انتخاب میشوند. این داروها اضطراب بیمار را کنترل میکنند و از اینرو گزینه خوبی برای درمان هستند.
در شرایط دیگر ممکن است پزشکان به سراغ استفاده از داروهای تثبیتکننده خلق هم بروند که این محصولات در مدیریت تحریکپذیری و نوسانات خلقی موثر هستند. اغلب داروهای افسردگی آژیته شامل موارد گفته شده میشوند، اما بازهم مهمترین موضوع در دارودرمانی، شرایط بیمار و تشخیص پزشک خواهد بود. برای درمان می توانید با روانپزشکان و روانشناسان آنلاین بدون معطلی و به راحتی ارتباط داشته باشید و درمان شوید.
10. چگونه خانواده و دوستان میتوانند به فرد مبتلا به افسردگی آژیته کمک کنند؟
حمایتهای خانواده و دوستان میتوانند از عوامل مهم در درمان افسردگی آژیته بیمار باشند، البته به شرطی که این حمایت با آگاهی و صبر همراه باشد. اما احتمالا برای شما هم سوال است که این حمایت چگونه در بهبودی بیمار تاثیر میگذارد؟
بیمارانی که اطرافیان آگاه و آشناتری با نشانههای افسردگی آژیته دارند، میتواند زودتر این بیماری را در خود شناسایی کنند. از اینرو بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شده و به راحتی درمان میشود.
همانطور که در بخشهای قبلی هم اشاره کردیم، محیط و به خصوص خانواده و دوستان میتوانند یکی از عوامل بروز یا تشدید ناآرامی و افسردگی در فرد باشند، از اینرو طبیعی است که خانواده یا دوستان بتوانند نقش مهمی در درمان هم داشته باشند. در قدم اول باید اطرافیان برای فرد محیطی آرام و امن فراهم کنند تا بیمار بتواند به راحتی احساسات خود را بیان کند. این محیط امن میتواند در کنترل استرس هم بسیار تأثیرگذار باشد. خانواده یا دوستان آگاه در برابر تحریکپذیری و پرخاشگر فرد مبتلا به افسردگی آژیته، صبورتر بوده و قادر هستند بهتر این شرایط را مدیریت کنند.
تیم تحریریه ایزی مد
از پزشکان و متخصصین حوزه سلامت، مترجمان و نویسندگان با تجربه حوزه پزشکی تشکیل شده است تا با تولید محتوای مناسب و به روز پزشکی مبتنی بر منابع علمی معتبر یاری رسان عموم مردم ایران و سلامتجویان باشد.