تایید شده توسط پزشکان متخصص ایزی مد
محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام با پزشکان ایزی مد مشورت کنید
اگر شما هم پیگیر اخبار جنایی باشید احتمالا تاکنون قتل‌های مختلف و اسفناکی که به سبب مصرف مواد مخدر توهم زا رخ داده‌اند را شنیده‌اید. مواد مخدر توهم‌زا یا روان‌گردان‌ها (Hallucinogens) موادی هستند که نحوه درک فرد از واقعیت را تغییر می‌دهند. این مواد می‌توانند باعث شوند که فرد چیزهایی را ببیند، بشنود یا احساس کند که واقعی نیستند یا تفسیر او از آنچه در اطرافش می‌گذرد تغییر کند و به همین سبب مشکلات زیادی برای خود فرد و خانواده‌ی او بوجود اورد. در این مقاله به سوالات شما پیرامون علل، درمان و نکات مواد مخدر توهم زا پاسخ خواهیم داد.
توهم چگونه ایجاد میشود؟
مواد توهم‌زا با تاثیر بر گیرنده‌های عصبی در مغز، به ویژه گیرنده‌های سروتونین، باعث تغییر در ادراک و احساسات می‌شوند. این مواد می‌توانند فعالیت‌های الکتریکی مغز را تغییر دهند و باعث ایجاد توهمات دیداری، شنیداری و لمسی شوند. مصرف این مواد باعث اختلال در درک زمان و مکان شده و فرد را از واقعیت جدا می‌کند.
برخی از مواد توهم‌زای معروف شامل LSD، DMT، و قارچ‌های سایلوسایبین هستند. این مواد می‌توانند تجربه‌های بسیار متفاوتی را برای مصرف‌کنندگان ایجاد کنند که بسته به نوع نوع مخدر و میزان مصرف، ممکن است از احساسات خوشایند تا ترس و اضطراب شدید متغیر باشد.
انواع توهم در افراد معتاد
توهم در افراد معتاد می‌تواند به شکل‌های مختلفی بروز کند. برخی از انواع رایج شامل موارد زیر است:
توهم شنیداری: شنیدن صداهایی که وجود خارجی ندارند، مانند صدای افراد، موسیقی یا صداهای دیگر
توهم دیداری: دیدن اشیا، افراد یا نورهایی که واقعی نیستند.
توهم بویایی: حس کردن بوهایی که وجود ندارند که معمولاً بوهای ناخوشایند است.
توهم چشایی: چشیدن مزه‌هایی که واقعی نیستند، که معمولا مزه‌های ناخوشایند مانند مزه فلز است.
توهم لمسی: احساس لمس شدن یا حرکت چیزی روی بدن که واقعی نیست.
توهمات در افراد معتاد چگونه تشخیص داده میشود؟
تشخیص توهم در افراد معتاد توسط متخصصان روانپزشکی و روانشناسی انجام میشود و شامل مراحل زیر است:
1. مصاحبه بالینی
پزشک با بیمار و خانواده او مصاحبه می‌کند تا اطلاعاتی درباره تاریخچه مصرف مواد مخدر، نوع مواد مصرفی، مدت زمان مصرف و علائم مشاهده شده جمع‌آوری کند.
2. ارزیابی روانشناختی
این ارزیابی شامل تست‌های روانشناختی و پرسشنامه‌هایی است که به تشخیص نوع و شدت توهمات کمک می‌کند.
3. معاینه جسمانی
پزشک ممکن است معاینه جسمانی انجام دهد تا علائم فیزیکی مصرف مواد مخدر و تأثیرات آن بر بدن را بررسی کند.
4. آزمایشات
آزمایش‌های خون و ادرار برای تشخیص وجود مواد مخدر در بدن انجام میشود.
توهم چه تاثیری بر فرد معتاد می‌گذارد؟
توهمات در افراد معتاد می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر زندگی فرد و اطرافیان او داشته باشد. برخی از این تأثیرات شامل موارد زیر است:
- ایجاد اضطراب، ترس و پارانویا و مشکلاتی مانند افسردگی و اختلالات روانی جدی‌تر
- انجام رفتارهای غیرقابل پیش‌بینی و خطرناک شامل خشونت، خودآزاری یا آسیب به دیگران
- انزوای اجتماعی فرد و دوری از خانواده و از دست دادن روابط اجتماعی خود
- بروز مشکلات جسمانی مانند افزایش ضربان قلب، تعریق بیش از حد و اختلالات خواب
- رفتارهای غیرقابل پیش‌بینی و خطرناک که منجر به مشکلات قانونی و دستگیری فرد میشود.
این تأثیرات نشان می‌دهد که توهم ناشی از مصرف مواد مخدر می‌تواند زندگی فرد را به شدت تحت تأثیر قرار دهد و نیاز به مداخله و درمان حرفه‌ای دارد.
چرا افراد با مصرف مواد مخدر دچار توهم می‌شوند؟
مصرف مواد مخدر باعث توهم میشود زیرا این مواد به طور مستقیم بر سیستم عصبی و مغز تاثیر می‌گذارند. مواد مخدر توهم‌زا مانند LSD، PCP، کوکائین، آمفتامین‌ها و هروئین با تغییر در عملکرد گیرنده‌های عصبی و شیمیایی مغز، احساسات و تجربیات غیرواقعی ایجاد می‌کنند.
این مواد با تاثیر بر نواحی مختلف مغز که مسئول پردازش اطلاعات حسی و شناختی هستند، باعث می‌شوند که فرد صداها، تصاویر، بوها، مزه‌ها و احساسات لمسی غیرواقعی را تجربه کند. به عبارت دیگر، مواد مخدر توهم‌زا باعث می‌شوند که مغز اطلاعات نادرست و غیرواقعی را به عنوان واقعیت پردازش کند.
چه زمانی باید برای توهم ناشی از اعتیاد به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر فردی دچار توهم ناشی از مصرف مواد مخدر شده است، باید در موارد زیر به پزشک مراجعه کند:
- توهمات شدید و مداومی که باعث اختلال در زندگی روزمره فرد می‌شوند.
- اگر فرد به دلیل توهمات رفتارهای خطرناک یا خودآزاری از خود نشان می‌دهد.
- اگر فرد دچار تغییرات شدید در رفتار و خلق‌وخو شده و این تغییرات به مدت طولانی ادامه دار باشند.
- عدم توانایی در تشخیص واقعیت از توهمات که این وضعیت باعث مشکلات جدی در زندگی او شده است.
- اگر توهمات باعث بروز مشکلات جسمانی مانند افزایش ضربان قلب، تعریق بیش از حد یا اختلالات خواب شده‌اند.
سم زدایی بدن از مواد مخدر توهم‌زا چقدر زمان می‌برد؟
مدت زمان سم زدایی بدن از مواد مخدر توهم‌زا بستگی به نوع ماده مصرفی، میزان مصرف، و وضعیت جسمانی فرد دارد. به طور کلی، سه روش اصلی برای سم زدایی وجود دارد:
سم زدایی فوق سریع
سم زدایی فوق سریع (UROD) یک روش پیشرفته برای ترک اعتیاد به مواد مخدر است که معمولاً 2 تا 3 روز طول می‌کشد در این روش، بیمار تحت بیهوشی کامل قرار می‌گیرد و در این مدت، داروهای مسدودکننده مواد مخدر به او تزریق میشود. این داروها به گیرنده‌های مغز متصل شده و اثرات مخدرها را مسدود می‌کنند. به این ترتیب، بدن بیمار در زمان بیهوشی از مواد مخدر پاکسازی میشود و علائم ترک بسیار کمتری را تجربه می‌کند.
این روش به دلیل سرعت و کاهش علائم ترک، محبوبیت زیادی پیدا کرده است. با این حال، باید توجه داشت که سم زدایی فوق سریع تنها یک مرحله از درمان اعتیاد است و نیاز به پیگیری‌های روانشناسی و درمان‌های حمایتی بعد از آن دارد.
سم زدایی سریع
سم زدایی سریع یکی از روش‌های ترک اعتیاد است که در آن بیمار تحت نظارت پزشک و با استفاده از داروهای خاص، به سرعت از مواد مخدر پاکسازی میشود. این روش معمولاً در مدت زمان کوتاهی انجام میشود و بین 4 تا 5 روز زمان می‌برد. هدف آن کاهش علائم ترک و تسریع فرآیند پاکسازی بدن است.
در سم زدایی سریع، بیمار ممکن است تحت بیهوشی سبک قرار گیرد و داروهایی که اثرات مواد مخدر را مسدود می‌کنند به او تزریق شود. این داروها به گیرنده‌های مواد مخدر در مغز متصل شده و آنها را مسدود می‌کنند، به این ترتیب مواد مخدر از بدن دفع می‌شوند. این روش به دلیل سرعت و کاهش علائم ترک، محبوبیت زیادی پیدا کرده است.
این روش به دلیل سرعت و کاهش علائم ترک، محبوبیت زیادی پیدا کرده است. با این حال، باید توجه داشت که سم زدایی فوق سریع تنها یک مرحله از درمان اعتیاد است و نیاز به پیگیری‌های روانشناسی و درمان‌های حمایتی بعد از آن دارد.
سم زدایی بلند مدت
سم زدایی تدریجی یک روش ترک اعتیاد است که در آن دوز مصرفی مواد مخدر به تدریج کاهش می‌یابد تا به صفر برسد. این روش معمولاً تحت نظارت پزشک و با استفاده از داروهای خاص برای کنترل علائم ترک انجام میشود.
در این روش، بدن بیمار به تدریج و با کاهش دوز مصرفی، از مواد مخدر پاکسازی میشود. این روش ممکن است 1 تا 2 هفته طول بکشد و بیمار در طول این مدت تحت مراقبت‌های پزشکی و روانشناسی قرار می‌گیرد. سم زدایی تدریجی به دلیل کاهش تدریجی علائم ترک و کاهش خطرات ناشی از ترک ناگهانی، به عنوان یکی از روش‌های موثر و ایمن ترک اعتیاد شناخته میشود.
همچنین، برخی از مواد توهم‌زا ممکن است تاثیرات روانی طولانی‌مدتی داشته باشند که حتی پس از دفع کامل ماده از بدن، همچنان باقی بمانند. بهترین راه برای درمان افراد مبتلا به عوارض مواد توهم زا مراجعه به متخصصان روانپزشکی خبره است که می توانند در مسیر رهایی از این بیماری شما را همراهی کنند.
برای ترک مواد مخدر توهم زا چه نکاتی مهم است؟
ترک مواد توهم‌زا نیاز به توجه و مراقبت ویژه دارد. این مواد معمولاً وابستگی فیزیکی کمتری دارند، اما وابستگی روانی آنها می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. چند مرحله کلی در این زمینه وجود دارد:
- اولین قدم، مشاوره با یک روانپزشک یا روانشناس متخصص در زمینه اعتیاد است. آنها می‌توانند برنامه‌ای مناسب برای ترک مواد توهم‌زا طراحی کنند. تمرکز اصلی در ترک مواد توهم‌زا بر روی روان‌درمانی و تمرین‌های رفتاری است. این روش‌ها به فرد کمک می‌کنند تا با وابستگی روانی مقابله کند و مهارت‌های جدیدی برای مدیریت استرس و احساسات خود بیاموزد.
- داشتن حمایت از خانواده و دوستان بسیار مهم است. گروه‌های حمایتی نیز می‌توانند نقش مهمی در این فرآیند داشته باشند. شرکت در فعالیت‌های مثبت و سازنده مانند ورزش، هنر، یا یادگیری مهارت‌های جدید به کاهش تمایل به مصرف مواد کمک می‌کند.
- اجتناب از موقعیت‌ها و افرادی که ممکن است فرد را به مصرف مواد تحریک کنند، بسیار مهم است. پشتیبانی از فردی که در حال ترک مواد توهم‌زا است، نیاز به توجه و حمایت ویژه دارد.
چطور می‌توان به فرد در ترک مواد مخدر توهم زا کمک کرد؟
- به صحبت‌های فرد گوش دهید و احساسات و نگرانی‌های او را درک کنید. نشان دهید که در کنار او هستید و از او حمایت می‌کنید.
- فرد را تشویق کنید تا به روانشناس یا روانپزشک مراجعه کند. جلسات روان‌درمانی و مشاوره به او کمک می‌کند تا با چالش‌های روانی ترک مواد مقابله کند.
- سعی کنید محیطی آرام و بدون استرس برای فرد فراهم کنید.
- فرد را به شرکت در فعالیت‌های مثبت و سازنده مانند ورزش، هنر، یا یادگیری مهارت‌های جدید تشویق کنید.
- کمک کنید تا فرد از موقعیت‌ها و افرادی که ممکن است او را به مصرف مواد تحریک کنند، دوری کند.
- تشویق کنید تا فرد به گروه‌های حمایتی بپیوندد. این گروه‌ها می‌توانند فضایی برای به اشتراک گذاشتن تجربیات و دریافت حمایت از دیگران فراهم کنند.
تشخیص اعتیاد و توهم به دنبال مصرف مواد مخدر
پزشکان برای تشخیص مصرف مواد توهم‌زا از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند. این روش‌ها شامل ارزیابی بالینی، آزمایش‌های خون و ادرار، و مشاهده علائم رفتاری و روانی فرد است.
نتیجه‌گیری
مواد توهم زا مانند LSD ،DMT، شیشه و…با تغییر فعالیت طبیعی مغز باعث می‌شوند فرد واقعیت‌ها را اشتباه استنباط کند و یا چیزهایی ببیند و بشنود که وجود ندارند. از آنجا که توهمات برای خود فرد مصرف کننده بسیار واقعی هستند، فرد ممکن است به نظرات دیگران که دیده‌ها، شنیده‌ها و یا ادراک آنها را انکار می‌کنند اعتنایی ندهد و بر مبنای دریافت خود عمل نماید که غالبا شرایط را برای خود فرد و اطرافیان خطرناک می‌کند .درصورت مشاهده‌ی توهم ناشی از مصرف مواد باید از روانپزشک و روانشناس بالینی جهت ترک و کنترل آن کمک بگیرید.
تیم تحریریه ایزی مد
از پزشکان و متخصصین حوزه سلامت، مترجمان و نویسندگان با تجربه حوزه پزشکی تشکیل شده است تا با تولید محتوای مناسب و به روز پزشکی مبتنی بر منابع علمی معتبر یاری رسان عموم مردم ایران و سلامتجویان باشد.
