تایید شده توسط پزشکان متخصص ایزی مد
محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام با پزشکان ایزی مد مشورت کنید
ام اس بیماری خود ایمنی است که به تازگی شیوع بیشتری از قبل پیدا کرده است و زنان دو برابر بیشتر از مردان به این بیماری مبتلا می‌شوند. در این بیماری سیستم ایمنی قسمتی از بافت های عصبی خود را بیگانه تلقی می‌کند و به آن حمله می‌کند و بر اساس محل و شدت آسیب به بافت عصبی، علائم این بیماری بروز می‌کند. اگر چه ام اس درمان قطعی ندارد اما می‌توان علائم آن را تخفیف داد. در این مقاله هر آنچه لازم است درباره‌ی ام اس و درمان آن بدانید را بیان می‌کنیم.
بیماری ام اس چیست؟
مولتیپل اسکلروزیس (ام‌اس) یک بیماری مزمن و پیشرونده سیستم عصبی مرکزی است که بطور عمده مغز و نخاع را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به غلاف میلین، پوشش محافظ اطراف رشته‌های عصبی، حمله می‌کند و باعث ایجاد آسیب و زخم در این غلاف میشود. این آسیب‌ها منجر به اختلال در انتقال سیگنال‌های عصبی میشود و علائم متعددی از جمله خستگی، ضعف عضلانی، مشکلات بینایی و اختلالات حرکتی را به همراه دارد.
ام اس خفیف چیست و چه فرقی با انواع دیگر دارد؟
ام اس خفیف نوعی از ام اس است از که در آن فرد حملات خفیفی را تجربه می‌کند و علائم محدودتر هستند. در این مدل معمولا بیماری پس از مدتی متوقف میشود یا حتی بهبود می‌یابد.
علائم ام اس چیست؟
علائم ام‌اس ممکن است بسیار متنوع باشد و بسته به محل آسیب، نشانه‌های عصبی متفاوت باشد. برخی از شایع‌ترین علائم ام اس شامل موارد زیر هستند:
علائم ام‌اس ممکن است بسیار متنوع باشد و بسته به محل آسیب، نشانه‌های عصبی متفاوت باشد. برخی از شایع‌ترین علائم ام اس شامل موارد زیر هستند:
- خستگی: یکی از رایج‌ترین علائم است که می تواند به‌شدت فعالیت‌های روزانه را محدود کند
- مشکلات بینایی: مانند تاری دید، دوبینی یا از دست دادن بینایی در یک چشم
- اختلالات حرکتی: از جمله ضعف عضلانی، لرزش و عدم تعادل
- مشکلات حسی: مانند بی‌حسی، گزگز و سوزن‌سوزن شدن
شاید شما هم برخی از علائم بالا را تجربه کرده باشید و حالا به این فکر افتاده باشید که آیا مبتلا به این بیماری هستید یا نه؟! اما بهتر است بدانید هرکس این علائم را داشته باشد الزاما مبتلا به ام اس محسوب نمی شود و می تواند هر یک از این علائم به علت مشکلات دیگری باشد. این علائم حتما نیاز به بررسی دقیق پزشکی دارند و نباید به راحتی برچسب ابتلا به یک بیماری را به خود بچسبانیم. برای بررسی دقیق و علمی می توانید از مشاوره بهترین متخصصان مغز و اعصاب کشور به صورت مجازی و بدون معطلی بهره مند شوید.
از کجا بفهمیم ام اس داریم؟
تشخیص ام‌اس معمولاً با استفاده از ترکیبی از تاریخچه پزشکی، معاینه عصبی و تست‌های تصویربرداری مانند MRI انجام میشود. علاوه بر این، آزمایشات مایع نخاعی و تست‌های الکتروفیزیولوژیک نیز ممکن است برای تأیید تشخیص مورد استفاده قرار گیرند. فراموش نکنید که تشخیص قطعی با پزشک متخصص مغز و اعصاب است. فراموش نکنید که تشخیص بیماری MS بسیار سخت است و ممکن است یک پروسه شش ماهه تا یکساله طی شود تا پزشکان بتوانند این بیماری را تشخیص دهند. شاید حتی مجبور شوید به پزشکان مختلف شهر خود یا شهرهای اطرافتان نیز مراجعه کنید تا به تشخیص قطعی برای بیماری تان برسید. برای کاهش هزینه های رفت و آمد و کسب مشاوره از پزشکان با تجربه می توانید با انتخاب ویزیت مجازی در ایزی مد توسط بهترین متخصصان مغز و اعصاب سراسر کشور ویزیت شوید و از مشاوره پزشکان بیشتری بهره ببرید.
آیا ام اس باعث مرگ میشود؟
اینکه آیا ام اس باعث مرگ میشود یا نه به شدت بیماری بستگی دارد اما معمولا با درمان و کنترل عوامل موثر بر بیماری، فرد می تواند طول عمر طبیعی خود را داشته باشد. مولتیپل اسکلروزیس به چهار نوع اصلی تقسیم میشود:
ام‌اس عودکننده-بهبودیابنده (RRMS)
شایع‌ترین نوع ام‌اس است و دوره‌هایی از عود علائم و بهبود نسبی یا کامل وجود دارد. در دوره‌های عود، علائم جدید ممکن است بوجود بیایند که حتی با فروکش کردن این دوره نیز برطرف نخواهند شد. علائم قبلی شدت بیشتری پیدا می‌کنند. ممکن است بین دوره‌های عود و بهبودی چندین ماه فاصله باشد.
ام‌اس پیشرونده اولیه (PPMS)
در این نوع ام اس که شیوع کمتری از سایرین دارد با گذر زمان و به تدریج علائم ظاهر میشود. بدون دوره‌های عود و بهبود مشخص است و به‌تدریج علائم بدتر می‌شوند.
ام‌اس پیشرونده ثانویه (SPMS)
این نوع ام اس معمولا پس از یک دوره ام اس عودکننده-بهبودیابنده ظاهر میشود و شامل یک پیشرفت تدریجی علائم است. در این نوع ام اس شدت علائم در آن بیشتر شده و افزایش می‌یابد.
ام‌اس پیشرونده-عودکننده (PRMS)
این نوع ام اس که از نظر شیوع نادر است و درصد بسیار کمی از مبتلایان به ام اس را در برمی‌گیرد به نوع بدخیم معروف است که شامل علائم شدید می‌باشد.
درمان ام اس چیست؟
درمان ام‌اس به دو دسته اصلی تقسیم میشود: درمان‌های اصلاح‌کننده بیماری (DMTs) و درمان‌های علامتی که در ادامه بررسی خواهیم کرد.
درمان‌های اصلاح‌کننده بیماری (DMTs)
این دسته از درمان‌ها هدفشان کاهش فعالیت بیماری و کند کردن پیشرفت آن است. برخی از رایج‌ترین این درمان‌ها شامل موارد زیر است:
اینترفرون بتا: دارویی که به کاهش التهاب و تنظیم پاسخ ایمنی بدن کمک می‌کند.
گلاتیرامر استات: دارویی که به محافظت از غلاف میلین کمک می‌کند.
مونوکلونال آنتی‌بادی‌ها: مانند اوکرلیزوماب و ناتالیزوماب که به هدف قرار دادن سلول‌های ایمنی خاصی که به میلین حمله می‌کنند، می‌پردازند.
داروهای خوراکی: مانند تریفلونومید و دیمتیل فومارات که از فعال شدن سلول‌های ایمنی جلوگیری می‌کنند.
درمان‌های علامتی
این درمان‌ها بر مدیریت و کاهش علائم بیماری تمرکز دارند و شامل موارد زیر می‌شوند:
داروهای ضد اسپاستیسیتی: برای کاهش گرفتگی و سفتی عضلات
داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب: برای مدیریت مشکلات روانی مرتبط با ام‌اس
فیزیوتراپی و کاردرمانی: برای بهبود تعادل، هماهنگی و قدرت عضلانی
داروهای مسکن و ضد التهاب: برای کاهش درد و التهاب
تکنیک‌های مدیریت خستگی: مانند برنامه‌ریزی فعالیت‌ها و استراحت‌های منظم
روش‌های جایگزین و مکمل برای درمان ام اس
علاوه بر درمان‌های پزشکی، برخی روش‌های جایگزین و مکمل نیز می‌توانند به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کنند. این روشها شامل موارد زیر هستند:
- رژیم‌های غذایی حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها، اسیدهای چرب امگا-3 و ویتامین D می‌توانند به کاهش التهاب کمک کنند. مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه، ماهی‌های چرب، مغزها و دانه‌ها توصیه میشود.
- ورزش‌های مناسب مانند یوگا و پیلاتس می‌توانند به بهبود قدرت و انعطاف‌پذیری عضلات کمک کنند. ورزش‌های هوازی مانند شنا، دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی نیز مفید هستند.
- روش‌های کاهش استرس مانند مدیتیشن، تنفس عمیق و تکنیک‌های آرام‌سازی می‌توانند به مدیریت بهتر علائم کمک کنند.
- درمان‌هایی مانند طب سوزنی، ماساژ درمانی و استفاده از گیاهان دارویی نیز می‌توانند بعنوان درمان های مکمل مورد استفاده قرار بگیرند.
در نظر داشته باشید که این درمان‌ها به هیچ وجه نمی‌توانند جایگزین درمان اصلی باشند و تنها کمی به بهبود بیماری کمک می‌کنند.
جدیدترین درمان های ام اس
تحقیقات در زمینه ام‌اس به‌طور مداوم ادامه دارد و هر ساله روش‌های جدیدی برای مدیریت و درمان این بیماری معرفی میشود. برخی از حوزه‌های تحقیقاتی جدید شامل موارد زیر است:
ایمونوتراپی: استفاده از داروهایی که سیستم ایمنی بدن را تنظیم می‌کنند تا از حمله به میلین جلوگیری کنند.
سلول‌های بنیادی: تحقیقات بر روی استفاده از سلول‌های بنیادی برای بازسازی غلاف میلین و ترمیم آسیب‌های عصبی
ژنتیک و عوامل محیطی: بررسی نقش ژنتیک و عوامل محیطی در بروز و پیشرفت ام‌اس
تکنیک‌های تصویربرداری پیشرفته: توسعه تکنیک‌های تصویربرداری مانند PET و MRI با وضوح بالا برای تشخیص دقیق‌تر و پیگیری پیشرفت بیماری
نقش حمایت روانی و اجتماعی در درمان ام اس
بیماری ام‌اس نه تنها از نظر جسمی اذیت کننده است، بلکه از نظر روانی و اجتماعی هم فرد را تحت فشار قرار می‌دهد. بیماران ممکن است با مشکلات روانی مانند افسردگی، اضطراب و استرس روبرو شوند. حمایت از سوی خانواده، دوستان و گروه‌های حمایتی می‌تواند نقش مهمی در مدیریت بیماری ایفا کند. مشاوره روان‌شناختی و شرکت در گروه‌های حمایتی به بیماران کمک می‌کند تا با چالش‌های روانی و اجتماعی بیماری بهتر مقابله کنند. در کشور ما انجمن های اختصاصی بیماری های مختلف وجود دارد که مبتلایان به هرکدام می توانند با عضویت در انجمن خود لاوه بر تسهیلات درمانی، از تجربه سایر مبتلایان به آن بیماری و حمایت های عاطفی و مالی بهره مند شوند.درصورتی که شما یا یکی از اطرافیانتان به ام اس (MS) مبتلا هستید می توانید با کلیک روی لینک زیر به عضویت انجمن MS ایران درآیید و از خدمات آن استفاده کنید.
پیشگیری از ام اس
برای پیشگیری از ام اس یک رویکرد چندجانبه ضروری است که نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و هماهنگی بین پزشکان، فیزیوتراپیست‌ها، روانشناسان است و در نهایت می‌تواند به بهبود نتایج درمانی و کیفیت زندگی بیماران کمک کند. اگرچه هیچ روش قطعی برای پیشگیری از ام‌اس وجود ندارد، برخی اقدامات می‌توانند به کاهش خطر ابتلا به این بیماری کمک کنند.
حفظ سطح ویتامین دی: مطالعات نشان داده‌اند که سطح پایین ویتامین D ممکن است با افزایش خطر ابتلا به ام‌اس مرتبط باشد. قرار گرفتن در معرض نور خورشید و مصرف مکمل‌های ویتامین D می‌تواند به کاهش این خطر کمک کند.
اجتناب از عوامل محیطی مضر: برخی از عوامل محیطی مانند عفونت‌ها و قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص ممکن است خطر ابتلا به ام‌اس را افزایش دهند. اجتناب از این عوامل به کاهش خطر کمک می‌کند.
سبک زندگی سالم: تغذیه مناسب، ورزش منظم و مدیریت استرس می‌تواند به حفظ سلامت عمومی و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن کمک کند.
نتیجه‌گیری و سخن آخر
ام اس یک بیماری چالش‌برانگیز است که نیازمند مدیریت جامع و چندجانبه است. با استفاده از ترکیبی از درمان‌های پزشکی و روش‌های مکمل، می‌توان علائم بیماری را کنترل کرد و کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشید. ادامه تحقیقات در زمینه ام‌اس و توسعه درمان‌های جدید، امید به بهبود و پیشرفت در مدیریت این بیماری را افزایش می‌دهد. حمایت روانی و اجتماعی نیز به عنوان بخشی از درمان کل‌نگر، نقش مهمی در بهبود وضعیت بیماران ایفا می‌کند. برخلاف تصور رایج و عمومی که بیشتر ساخته و پرداخته رسانه ها و فیلمهای سینمایی هستند، بسیاری از مبتلایان به MS با همین روشها به راحتی و بدون اختلال خاصی به زندگی خود ادامه می دهند و می توانند افراد موفق و اثرگذاری در سطح جامعه باشند. درصورتی که شما یا اطرافیانتان مبتلا به این بیماری هستید می توانید به صورت حضوری یا مجازی توسط متخصص مغز و اعصاب آنلاین ویزیت شوید.
سوالات متداول
در ادامه برخی از سوالات متداول درباره‌ی ویتامین ای را بررسی خواهیم کرد.
معمولا رویکرد درمانی مشخصی برای ام اس وجود ندارد اما راهکارهای درمانی در تخفیف علائم و جلوگیری از پیشرفت بیماری موثر هستند و درصورت پیگیری مداوم منجر به کنترل بیماری در فرد مبتلا خواهند شد.
طبیعتا افراد مبتلا به بیماری مالتیپل اسکلروزیس زندگی متفاوتی از عموم مردم خواهند داشت اما با این وجود، با تکمیل راهکارهای درمانی ارائه شده، بیماری تا حد زیادی کنترل خواهد شد.
بسیاری از افراد مبتلا به ام اس به اندازه جمعیت عمومی عمر می‌کنند. هرچند در بعضی مطالعات میانگین عمر آنها 5 تا 6 سال کمتر از میانگین عمر افراد عادی گزارش شده است.
تشخیص بیماری ام اس نیاز به آزمایشات مختلفی دارد که حتما باید زیر نظر پزشک متخصص نورولوژی یا متخصص مغز و اعصاب باشد.
اینکه ام اس باعث لاغری میشود یا نه به سبک زندگی فرد مبتلا بستگی دارد اما در صورتی که بافت عضلانی به شدت تحلیل برود، ممکن است فرد ظاهر لاغر پیدا کند
تیم تحریریه ایزی مد
از پزشکان و متخصصین حوزه سلامت، مترجمان و نویسندگان با تجربه حوزه پزشکی تشکیل شده است تا با تولید محتوای مناسب و به روز پزشکی مبتنی بر منابع علمی معتبر یاری رسان عموم مردم ایران و سلامتجویان باشد.
