تایید شده توسط پزشکان متخصص ایزی مد
محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام با پزشکان ایزی مد مشورت کنید
بیماری گریوز یک اختلال خودایمنی است که بر عملکرد غده تیروئید تأثیر میگذارد و منجر به تولید بیش از حد هورمون میشود که در صورت عدم درمان، باعث ایجاد علائمی مانند افزایش ضربان قلب، زیاد شدن متابولیسم و سایر عوارض جدی خواهد شد.
این بیماری، شایعترین علت پرکاری تیروئید (پرکاری تیروئید) در میان آمریکاییها است. زنان پنج برابر بیشتر از مردان در معرض ابتلا به بیماری گریوز هستند، همچنین این عارضه در میان افراد 30 ساله و بالاتر شایعتر است، اگرچه ممکن است در هر سنی حتی در کودکان مشاهده شود. گریوز کشنده نیست، اما عوارض آن ممکن است بر سلامت کلی یا امید به زندگی فرد تأثیر منفی بگذارد. اگر میخواهید اطلاعات بیشتری در مورد این بیماری به دست آورید توصیه میکنیم تا پایان این مقاله همراه ما باشید.
بیماری گریوز چیست؟
بیماری گریوز بر تولید هورمونها توسط غده تیروئید تأثیر میگذارد بنابراین، ارگان مورد بحث در بیماری گریوز تیروئید است. این مشکل، شایعترین علت پرکاری تیروئید است که باعث تولید بیش از حد هورمونهای تیروئید میشود.
احتمالا میدانید که غده تیروئید در قسمت پایین گردن قرار دارد. این غده بهطور طبیعی و با استفاده از ید از منابع غذایی، هورمون تیروئید کافی را تولید میکند تا به کنترل متابولیسم، وزن، دمای بدن، ضربان قلب، چرخههای قاعدگی و سایر عملکردهای بدن کمک کند. تولید هورمون تیروئید توسط غده هیپوفیز مدیریت میشود که هورمون محرک تیروئید (TSH) را میسازد، هورمونی که به تیروئید میگوید بر اساس نیازهای بدن در یک زمان معین، سطوح هورمونی بالاتر یا پایینتری تولید کند.
وقتی فردی به عارضه گریوز مبتلا میشود، سیستم ایمنی آنتی بادیهایی تولید میکند که به اشتباه باعث تولید بیش از حد هورمون تیروئید توسط تیروئید میشوند. این آنتی بادیها با دو نام شناخته میشوند: ایمونوگلوبولینهای محرک تیروئید (TSI) و/یا آنتی بادیهای محرک تیروئید (TSAb). این آنتی بادیها تیروئید را تحریک میکنند تا به تولید هورمون تیروئید ادامه دهد، در نتیجه، در بدن افراد مبتلا به بیماری گریوز بیش از نیاز بدن هورمون تیروئید تولید میشود.
علائم بیماری گریوز متعدد هستند که در ادامه آنها را بررسی میکنیم، اما بهتر است بدانید که افزایش سطح هورمون تیروئید باعث افزایش ضربان قلب و متابولیسم بدن میشود که ممکن است علاوه بر علائم دیگر، باعث تپش قلب و کاهش وزن ناخواسته نیز گردد. بیش از نیمی از افراد مبتلا به گریوز، افتالموپاتی گریوز (بیماری گریوز چشمی) را نیز تجربه میکنند، این عارضه یک بیماری التهابی چشم که در صورت عدم توجه ممکن است منجر به از دست دادن بینایی شود.
زمانی که صحبت از عوارض این جراحی میشود، بیشتر فکرها به سمت کبودی و تورم میرود که جزو علائم بسیار آشکار پس از عمل هستند. با این حال شاید بدترین عارضه، مشکل تنفسی پس از جراحی بینی باشد. این عارضه بیشتر به دلیل تورم در بافتهای اطراف است و مخاط یا احتقان اهمیت کمتری دارند. عدم رعایت مراقبتهای پس از عمل و فشار به بینی میتواند روند بهبود بافتهای بینی را مختل کند و باعث انسداد و تنگی نفس در بیمار بشود.
در اغلب بیماران، تنگی نفس در هفتههای اول پس از جراحی طبیعی بوده و جزو عوارض آن میباشد، پس نگرانی چندانی ندارد. اما در گروهی این عارضه شدت و مدت زیادی پیدا میکند و به نوعی مقاوم به درمانهای رایج میشود. به صورت کلی تنگی نفس میتواند یک عارضه بسیار شایع و آزاردهنده باشد که باعث مشکل در خواب هم میشود.
آیا میتوان از بیماری گریوز پیشگیری کرد؟
چیزهای زیادی در مورد پیشگیری از بیماری گریوز نمیدانیم. با این حال، چنانچه از اعضای خانواده شما فردی به این عارضه دچار بوده یا هست، بهتر است که یک سبک زندگی سالم، شامل رژیم غذایی درست، ورزش مناسب و به خصوص دوری از سیگار را در پیش بگیرد، چرا که ممکن است ترک سیگار، ریسک ابتلا به گریوز را کاهش دهد. ترک سیگار همچنین میتواند خطر ابتلا به علائم چشمی ناشی از گریوز مانند افتالموپاتی را نیز کاهش دهد.
چه عواملی باعث بیماری گریوز میشوند؟
علت این بیماری هنوز مشخص نیست، اما محققان بر این باورند که برخی از افراد دارای استعداد ژنتیکی به این بیماری هستند و ممکن است پس از قرار گرفتن در معرض یک یا چند مورد از محرکهای خارجی زیر، به این بیماری خودایمنی مبتلا شوند:
- عفونتهای ویروسی
- عفونتهای باکتریایی
- تغییرات در سطوح هورمونی (در زنان)
- داشتن سطح ید بالاتر از حد طبیعی
علائم بیماری گریوز تیروئید
افراد جوان ممکن است این علائم را داشته باشند:
- اضطراب یا عصبی بودن و همچنین مشکلات خواب
- بزرگ شدن سینه در مردان (ژنیکوماستی )
- مشکلات تمرکز
- خستگی
- حرکات مکرر روده
- ریزش مو
- عدم تحمل گرما و افزایش تعریق
- افزایش اشتها با وجود کاهش وزن
- قاعدگی نامنظم در زنان
- ضعف عضلانی باسن و شانهها
- بدخلقی، از جمله تحریک پذیری و عصبانیت
- تپش قلب (احساس ضربان قلب قوی یا غیرمعمول)
- ضربان قلب سریع یا نامنظم
- تنگی نفس همراه با فعالیت
- لرزش دست ها
علائم بیماری گریوز تیروئید در افراد مسن ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- ضربان قلب سریع یا نامنظم
- درد قفسه سینه
- از دست دادن حافظه یا کاهش تمرکز
- ضعف و خستگی
اگر علائم بالا را در خود مشاهده کرده اید می توانید بلافاصله با انجام یک ویزیت آنلاین با متخصص داخلی، متخصص غدد یا پزشک عمومی زبده به ابتلا یا عدم ابتلا به کم کاری تیرویید پی ببرید.
بیماری گریوز چشم چیست؟
در بخش قبلی، به این موضوع پرداختیم که بیماری گریوز چشم چیست؟ اکنون درباره علائم آن صحبت میکنیم. علامت اصلی بیماری چشمی گریوز، برآمدگی چشم است (گاهی اوقات پروپتوز نامیده میشود). علائم دیگر عبارتند از:
- چشمهای خشک، قرمز یا تحریک شده
- پلکهای پف کرده
- پلکهایی که بیشتر از حد معمول عقب مینشینند یا تا آخر بسته نمیشوند
- دوبینی
- حساسیت به نور
- درد یا فشار چشم
- وقتی به اطراف نگاه میکنید در حرکت دادن چشمها مشکل دارید
بیماری چشم گریوز معمولاً هر دو چشم را درگیر میکند، اما ممکن است علائم را فقط در یک چشم مشاهده کنید. علائم معمولاً 1 تا 2 سال طول میکشد و اغلب خود به خود از بین میروند. در موارد نادر، تورم اطراف چشمها میتواند بر عصب بینایی (عصبی که چشم را به مغز متصل میکند) فشار بیاورد و باعث کاهش بینایی شود. یک شکل کلی و عکس بیماری گریوز چشم را در زیر مشاهده میکنید:
بیماری گریوز پوستی
بیماری گریوز پوستی (Graves’ dermopathy) که میکسدم پرتیبیال (Pretibial myxedema) نیز نامیده می شود، یک بیماری پوستی نادر است که در برخی از افراد مبتلا به گریوز، ایجاد میشود. علائم درموپاتی گریوز شامل پوست متورم و قرمز است که اغلب روی ساق پا است، بهطور کلی، مجموعه علائم بیماری گریوز پوستی شامل:
- قرمز یا قهوهای شدن پوست
- پوست ملتهب
- ضخیم شدن پوست
- پوست با بافت پوست پرتقالی
- گاهی اوقات خارش و بهندرت درد
همچنین میتواند روی این بخشها نیز اثر بگذارد:
- ساق پا
- مچ پا
- بالای پا
- زانو
- آرنج
- قسمت بالایی پشت
- گردن
- پیشانی
- گوشها
بیماری گریوز پوستی معمولاً هر دو طرف بدن را به صورت متقارن درگیر میکند، اما گاهی اوقات نیز فقط در یک طرف ظاهر میشود. همچنین جالب است بدانید که حدود 96 درصد از موارد درموپاتی گریوز، در افرادی اتفاق میافتد که افتالموپاتی گریوز دارند. در ادامه، عکس بیماری گریوز پوستی آورده شده است:
بیماری گریوز پوستی
برای تشخیص و درمان بیماری گریوز به کدام دکتر مراجعه کنیم؟
جهت تشخیص و درمان این بیماری خودایمنی، بایستی به فوق تخصص غدد و متابولیسم یا متخصص داخلی مراجعه کنید. پزشک احتمالا آزمایشهایی مانند آزمایش خون، آزمایشهای تصویربرداری و تست جذب ید رادیواکتیو را برای شما تجویز میکند و در ادامه، در صورتی که پزشک بیماری را تشخیص داد، با توجه به شرایط شما مثل سن، جسنیت و عوارض بیماری، اقداماتی درمانی را در جهت کاهش هورمونهای تیروئیدی انجام میدهد تا به مرور شرایط مدیریت شود. جهت مشاوره بدون معطلی و راحت با متخصصان آنلاین داخلی یا پزشک فوق تخصص غدد روی لینک زیر کلیک کنید.
تشخیص بیماری گریوز به چه شکل انجام میشود؟
برای تشخیص بیماری گریوز، پزشک ممکن است سابقه پزشکی شما را بررسی کند، یک معاینه فیزیکی انجام دهد و یک یا چند آزمایش تشخیصی را تجویز کند.
اگر شما یا هرکسی از اعضای خانوادهتان بیماریهای خودایمنی از جمله بیماری گریوز دارید، مهم است که به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است پزشک از شما بپرسد که آیا سیگار میکشید، سطوح بالایی از استرس را تجربه میکنید یا –در مورد زنان- اخیراً باردار بودهاید. همچنین باید هرگونه علائمی از جمله کاهش وزن با وجود افزایش اشتها را با پزشک خود در میان بگذارید.
در طول معاینه فیزیکی، پزشک علائم پرکاری تیروئید مانند افزایش ضربان قلب، کاهش وزن غیرقابل توضیح، ریزش مو و چشمهایی که به نظر برآمده هستند را بررسی میکند. علاوه بر این، ممکن است گردن شما برای بررسی علائم بزرگ شدن غده تیروئید بررسی شود. در صورت مشکوک شدن به بیماری گریوز، آزمایشات زیر ممکن است برای تایید تشخیص مورد استفاده قرار گیرند:
- آزمایش خون :
آزمایش خون میتواند تعیین کند که آیا سطوح طبیعی هورمونهای تیروئید تیروکسین (T4) وتری یدوتیرونین (T3) و همچنین هورمون محرک تیروئید (TSH) تولید میشود یا خیر. در بیماری گریوز، T4 و T3 افزایش مییابند، در حالی که TSH پایین است. بالا بودن هورمونهای T3 و T4 به دلیل وجود ایمونوگلوبولین تحریککننده تیروئید (TSI) میباشد که در افراد مبتلا به بیماری گریوز افزایش یافته است.
- اسکن تیروئید :
اسکن با ید رادیواکتیو، یکی دیگر از راههای تشخیصی است. پس از اینکه بیماران یک قرص ید رادیواکتیو را قورت دادند، پزشکان ابتدا ید رادیو اکتیو را به داخل خون تزریق میکنند و سپس بعد از4-1 ساعت و در نوبت بعدی پس از 24 ساعت، از یک پروب گاما استفاده میکنند تا با محاسبه مقدار ید باقی مانده در خون، متوجه شوند که آیا تیروئید بیشتر از آنچه باید ید را از جریان خون جمع میکند یا خیر.
- سونوگرافی داپلر:
این روش از دیگر راههای تشخیصی است که به پزشکان این امکان را میدهد تا اندازه و شکل غده تیروئید را ببینند و هر گونه گره یا مشکلی در تیروئید را مشاهده کنند.
بیماری گریوز چگونه درمان میشود؟
بحث بیماری گریوز و درمان آن، از مباحث مهمی است که باید نسبت به آن آگاه باشیم، البته تا کنون هیچ درمانی برای بیماری گریوز عرضه نشده است و بنابراین، بیماری گریوز داروی خاصی ندارد، اما درمانهای زیر ممکن است به مدیریت این بیماری کمک کنند:
- بتا بلاکرها: ممکن است علائم پرکاری تیروئید را معکوس کنند. این دسته از داروها ممکن است تند بودن ضربان قلب را کاهش دهند، تعریق را کمتر کنند و به کاهش سطح اضطراب کمک کنند. همانطور که گفتیم، بیماری گریوز داروی اختصاصی خود را ندارد، اما میتوان با تجویز این داروها، شرایط را مدیریت کرد.
- داروهای ضد تیروئید: از جمله این داروها، میتوان به متیمازول و پروپیل تیوراسیل اشاره کرد. این داروها نحوه تعامل تیروئید با ید را تغییر میدهند و از تولید هورمون تیروئید توسط این غده، جلوگیری میکنند.
- ید رادیواکتیو: ید رادیواکتیو، بخشی از تیروئید یا تمام آن را از بین میبرد و از تولید بیش از حد هورمون جلوگیری میکند. اگر غده بهطور کامل از بین رفته باشد، بیماران باید تا آخر عمر از لووتیروکسین که یک داروی جایگزین هورمون تیروئید است، استفاده کنند.
- جراحی: آخرین راهی که در بحث بیماری گریوز و درمان آن با هم مرور میکنیم، روش جراحی است که طی آن، تمام غده تیروئید برداشته میشود (تیروئیدکتومی کامل). پس از برداشتن غده تیروئید، هورمون تیروئید نمیتواند تولید شود و در نتیجه پرکاری تیروئید از بین میرود. اگر کل غده برداشته شود، بیماران باید تا آخر عمر از لووتیروکسین که همان داروی جایگزین هورمون تیروئید است، استفاده کنند.
- سایر روشها: درمانهای مختلفی برای افراد مبتلا به افتالموپاتی گریوز (بیماری گریوز چشمی)، از جمله اشک مصنوعی و کورتیکواستروئیدهای خوراکی یا داخل وریدی، برای مدیریت علائم مرتبط با عارضه چشمی، در دسترس است. این درمانها ممکن است به حفظ بینایی بیمار کمک کند. داروی (teprotumumab) Tepezza یک درمان آنتی بادی مونوکلونال است که بیماری گریوز چشمی را درمان میکند.
در صورتی که ابتلا به گریوز توسط پزشک قطعی شد، حتما داروهای خود را دقیقا مطابق توصیهی پزشک مصرف کنید.افراد مبتلا به این بیماری باید به صورت دوره ای ویزیت شوند و آزمایشات مربوطه را انجام دهند.شما می توانید با متخصصان آنلاین داخلی و متخصصان آنلاین غدد در ارتباط باشید تا علاوه بر کاهش هزینه های مالی، از اتلاف وقت خود نیزجلوگیری کنید.
سوالات رایج در مورد بیماری گریوز
بیماری گریوز به خودی خود کشنده نیست، اما برخی از عوارضی که دارد ممکن است بر سلامت فرد اثر منفی بگذارد. در شرایطی که بیماری درمان یا کنترل نشود، برخی از افراد ممکن است عوارضی مانند نارسایی قلبی، اختلال در ضربان قلب و یا سکته را تجربه کنند. این بیماری حتی ممکن است احتمال شکستگی و پوکی استخوان را نیز بیشتر کند.
هم پرکاری تیروئید و هم کمکاری تیروئید میتوانند در ایجاد مشکلاتی مانند افسردگی و خستگی نقش داشته باشند و هر دوی این مسائل میتوانند منجر به کاهش میل جنسی شوند. به عنوان مثال، بیماری گریوز – شایعترین نوع پرکاری تیروئید – باعث خستگی میشود و کم کاری تیروئید با خستگی، افسردگی و اختلالات خلقی مرتبط است به همین دلیل ممکن است هردوی این بیماریها به اختلال عملکرد جنسی در مردان و زنان منجر شوند.
اغلب، اختلالات خواب مرتبط با پرکاری تیروئید ناشی از ویژگیهای هیپرکینتیک این اختلال است. استرن و همکاران 137 بیمار مبتلا به بیماری گریوز که شایعترین علت پرکاری تیروئید را ارزیابی کردند و گزارش دادند که 66.4 درصد از شرکتکنندگان در مطالعه، در به خواب رفتن مشکل داشتند.
زنان بیشتر از مردان به بیماری گریوز مبتلا میشوند. عوارض گریوز نیز در زنان و مردان متفاوت است. علاوه بر ایجاد مشکلات قلبی و پوکی استخوان، گریوز در زنان میتواند باعث ایجاد موارد زیر شود:
- مشکلات مربوط به دوره قاعدگی: هورمون تیروئید میتواند بر چرخه قاعدگی تأثیر بگذارد؛ چون هورمون تیروئید بیش از حد میتواند باعث قاعدگی نامنظم شود.
- مشکلات باردار شدن: چرخههای قاعدگی نامنظم میتواند باردار شدن را برای زنان مبتلا به بیماری گریوز دشوارتر کند. حدود نیمی از زنان مبتلا به بیماری گریوز در بارداری و باردار شدن مشکل دارند.
- ایجاد مشکلاتی در بارداری: بیماری گریوز میتواند مشکلاتی را برای فرد در دوران بارداری و رشد جنین ایجاد کند. مشکلاتی که ممکن است برای فرد به وجود بیاید شامل پره اکلامپسی، تولد زودرس، جدا شدن جفت، سقط جنین و نارسایی قلبی هستند. همچنین ممکن است برای جنین مشکلاتی نظیر ضربان قلب سریع، وزن کم هنگام تولد، مرده زایی، نقائص هنگام تولد و مشکلات تیروئید پدید آیند.
- مشکلات بعد از بارداری: بیماری گریوز اغلب در سه ماه آخر بارداری بهتر میشود، اما ممکن است پس از زایمان بدتر شده و تشدید پیدا کند.
نوبت دهی الکترونیک و پذیرش با بهره گیری از قابلیتهای ” سامانه ایزی مد” مدیریت نوبتدهی مطب و کلینیک را در دست میگیرد .که این فرآِیند خود به تنهایی موجب افزایش رضایت بیمار می شود. زیرا یکی از بخشهای استراتژیک مراکز بهداشتی درمانی می باشد، که تماس بیمار یا بیماران و روابط آنها با مراکز بهداشتی درمانی آغاز می کند. این امر در تفکر بیمار درباره مراکز بهداشتی درمانی اثر میگذارد.
در این بخش بیمار و همراهانش ارزیابی خود را از خدمات مرکز بهداشتی درمانی آغاز میکنند. و پذیرش مرکز بهداشتی درمانی اثر مستقیمی در احساسات مراجعین می گذارد. در نتیجه، مشکلات بعدی بیمار، پزشک و مرکز بهداشتی درمانی رفع خواهد شد. و هم چنین با جلب همکاری بیمار میتواند تاثیر زیادی در بهبود یا تاخیر درمان در آنها بجا بگذارد. زمان انتظار طولانی در بخش سرپایی مانع از ارائه خدمات مطلوب، اتلاف وقت بیماران و عدم رضایت آنها میگردد. بنابراین رضایت بیمار از زمان انتظار، نقش بسزایی در مدیریت کیفیت ایفا میکند.
فرآیند نوبت دهی از زمان ورود مراجعین به مرکز بهداشتی درمانی تا خروج آنها از اتاق پزشک به دو دسته اصلی و پشتیبانی تقسیم میشود. فرآیندهای اصلی شامل نویت دهی، پذیرش و صندوق و فرآیندهای پشتیبانی شامل نوبتدهی قبلی بصورت اینترنتی و یا حضوری می باشد. باید به این مورد هم توجه داشته باشم که مدارک پزشکی، استرداد وجه، صورتحساب بیمار و رسیدگی به شکایات نیز جز فرآیند پشتیبانی می باشد.
نوبت دهی الکترونیک و پذیرش با بهره گیری از قابلیتهای ” سامانه ایزی مد” مدیریت نوبتدهی مطب و کلینیک را در دست میگیرد .که این فرآِیند خود به تنهایی موجب افزایش رضایت بیمار می شود. زیرا یکی از بخشهای استراتژیک مراکز بهداشتی درمانی می باشد، که تماس بیمار یا بیماران و روابط آنها با مراکز بهداشتی درمانی آغاز می کند. این امر در تفکر بیمار درباره مراکز بهداشتی درمانی اثر میگذارد.
در این بخش بیمار و همراهانش ارزیابی خود را از خدمات مرکز بهداشتی درمانی آغاز میکنند. و پذیرش مرکز بهداشتی درمانی اثر مستقیمی در احساسات مراجعین می گذارد. در نتیجه، مشکلات بعدی بیمار، پزشک و مرکز بهداشتی درمانی رفع خواهد شد. و هم چنین با جلب همکاری بیمار میتواند تاثیر زیادی در بهبود یا تاخیر درمان در آنها بجا بگذارد. زمان انتظار طولانی در بخش سرپایی مانع از ارائه خدمات مطلوب، اتلاف وقت بیماران و عدم رضایت آنها میگردد. بنابراین رضایت بیمار از زمان انتظار، نقش بسزایی در مدیریت کیفیت ایفا میکند.
فرآیند نوبت دهی از زمان ورود مراجعین به مرکز بهداشتی درمانی تا خروج آنها از اتاق پزشک به دو دسته اصلی و پشتیبانی تقسیم میشود. فرآیندهای اصلی شامل نویت دهی، پذیرش و صندوق و فرآیندهای پشتیبانی شامل نوبتدهی قبلی بصورت اینترنتی و یا حضوری می باشد. باید به این مورد هم توجه داشته باشم که مدارک پزشکی، استرداد وجه، صورتحساب بیمار و رسیدگی به شکایات نیز جز فرآیند پشتیبانی می باشد.
تیم تحریریه ایزی مد
از پزشکان و متخصصین حوزه سلامت، مترجمان و نویسندگان با تجربه حوزه پزشکی تشکیل شده است تا با تولید محتوای مناسب و به روز پزشکی مبتنی بر منابع علمی معتبر یاری رسان عموم مردم ایران و سلامتجویان باشد.