تایید شده توسط پزشکان متخصص ایزی مد
محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام با پزشکان ایزی مد مشورت کنید
بیماری پوستی پسوریازیس؛ بیماری پوستی است که می تواند شما را کلافه کند.در ادامه همراه ما باشید تا شما را با یکی از بیماری هایی که این اختلال بوجود می آورد، یعنی بیماری پسوریازیس آشنا کنیم. علاوه بر این به علائم، انواع، درمان دارویی و خانگی بیماری پوستی پسوریازیس بپردازیم.
بیماری پسوریازیس چیست؟ بیماری پوستی با ذاتی عجیب
سلول های بدن به صورت دوره ای جایگزین می شوند. این جایگزینی در بعضی از ارگان ها بسیار حیاتی است. پوست ما به دلیل اینکه 24 ساعته در ارتباط با عوامل خارجی نظیر گرد و غبار و صدماتی نظیر بریدگی ها و غیره قرار دارد، حساس خواهد بود. مکانیزم جایگزینی سلول های پوستی به گونه ای است که هر 10 تا 30 روز تعویض خواهند شد. اما در بعضی از افراد ممکن است این زمان به 3 روز کاهش یابد. در این حالت بیماری پسوریازیس نمایان می شود.
اگر چرخه تولید سلول پوستی دچار اختلال شود، ممکن است با سرعت 10 برابر حالت عادی، تکثیر شود. در این شرایط در بعضی از نقاط بدن مثل کمر، آرنج، زانو و پوست سر لکه های قرمز ناهمواری می بینیم؛ لکه های قرمزی که با پوسته ای سفید و نسبتا ضخیم پوشانده می شوند. بیماری پسوریازیس مانند دیگر بیماری های پوستی ممکن است از یک قسمت آغاز شود و به دیگر بخش ها منتقل گردد. پوست ناحیه درگیر شده به بیماری پسوریازیس ممکن است بعد از مدتی خوب شود و به حالت طبیعی خود برگردد؛ اما ممکن است بعد از مدت کوتاهی دوباره پیشرفت این بیماری را ببینیم.
به همین دلیل باید با علائم پسوریازیس به خوبی آشنا شوید تا به موقع آن را تشخیص دهید. علاوه بر این با درمان پسوریازیس پوست شما را آشنا می کنیم تا نه تنها با دارودرمانی، بلکه با درمان خانگی پسوریازیس بتوانید آن را به خوبی کنترل کنید. اما اول از همه باید با علائم ابتلا به پسوریازیس آشنا شویم.
علائم بیماری پسوریازیس؛ از حاد تا مزمن
اصلی ترین شاخصه بیماری پوستی پسوریازیس، سخت شدن و التهاب پوست در بعضی نواحی بدن است. البته این علائم با توجه به نوع پسوریازیس می تواند شدت متفاوتی داشته باشد. اما یک سری از این علائم در بین تمام انواع این بیماری پوستی، یکسان است. در ادامه به بررسی مهم ترین نشانه های پسوریازیس می پردازیم؛ نشانه هایی که در صورت دیدن حداقل 2 مورد از آنها باید سریعا به پزشک مراجعه کرده و در نهایت درمان آن را شروع کنید.
- پوست در برخی از نواحی سخت، برجسته و متورم خواهد شد.
- تورم پوست ناحیه معمولا همراه با التهابات و تاول های قرمز است.
- در بعضی موارد شاهد تاول های چرکی و بسیار ملتهب هستیم.
- روی نقاط ملتهب شده و قرمز، پینه های سخت و سفید رنگ تشکیل می شود.
- ناحیه پوست پینه بسته و اطراف آن بسیار حساس می شوند، به حالتی که ممکن است با کوچک ترین ضربه ای دچار پارگی و خونریزی شود.
- ناحیه اطراف درگیر شده به بیماری پوستی پسوریازیس، دچار خارش و درد شدید می شود.
- ناخن افراد مبتلا به این بیماری، ضخیم، برآمده و شکننده می گردد.
بروز این علائم تا حد زیادی به نوع پسوریازیس بستگی دارد. در بخش بعدی به صورت کامل به بررسی انواع پسوریازیس می پردازیم. در بعضی از انواع پسوریازیس مانند نوع خالدار این بیماری، شاهد علائم خفیفی هستیم. اما در نوع اریترودرمیک شاهد بروز بیشتر از 2 علائم ذکر شده هستیم. بروز این علائم معمولا به صورت دوره ای است و به این معناست که علائم برای مدت کوتاهی نمایان شده، اما بعد از مدتی ناپدید می شوند. این درحالی است که ممکن است دفعه بعد با شدت بیشتری علائم آن بروز کند.
اگر تاکنون این بثورات را روی پوست خود مشاهده کرده اید می توانید به صورت آنلاین و بدون فوت وقت با بهترین متخصصان پوست کشور ویزیت مجازی داشته باشید.
انواع پسوریازیس پوست
انواع بیماری پسوریازیس با توجه به میزان، شدت و محل درگیر شده تقسیم می شوند. این بیماری پوستی علاوه بر پوست، بر نواحی دیگری نظیر ناخن، در موارد حاد و شدید بر مفاصل نیز تاثیر می گذارد. البته در بعضی از انواع بیماری پوستی پسوریازیس، شاهد بروز عوارض شدیدی مانند چاقی و فشار خون نیز هستیم که این عوارض نیز تا حد زیادی به نوع پسوریازیس پوست بستگی دارد. در ادامه به معرفی انواع بیماری پوستی پسوریازیس می پردازیم.
پسوریازیس اریترودرمیک
یکی از انواع نادر بیماری پوستی پسوریازیس، نوع اریترودرمیک است. علی رغم شیوع پایین پسوریازیس اریترودرمیک، به عنوان شدیدترین نوع این بیماری شناخته می شود. در این نوع بیماری پوستی، شاهد بروز تاول ها و زخم های پوستی، قرمز و متورم در پوست تمام بدن خواهیم بود. البته این بثورات می توانند به همراه خارش شدید برای افراد باشند که در موارد شدیدتر باعث سوختگی و ایجاد پوست مرده در بعضی از نواحی بدن شود. این بیماری نه تنها به خودی خود افراد را درگیر می کند، بلکه ممکن است میزان عفونت، سوختگی و ضعف سیستم ایمنی بدن را تا حد زیادی افزایش دهد و توان افراد را برای مقابله با بیماری های دیگر کاهش دهد.
پسوریازیس معکوس
این نوع بیماری، زخم های پوستی تاول مانندی است که در بعضی نقاط شایع بدن بروز می کند. چین های پستان، زیربغل، کشاله ران، اطراف ناحیه تناسلی و باسن به عنوان شایع ترین نقاط بروز آن به حساب می آیند. دلیل نام گذاری معکوس برای این نوع بیماری پوستی پسوریازیس، به نحوه نمایان شدن آن مربوط می شود. معمولا این بیماری به صورت معکوس و قرینه ای در قسمت روبرویی اندام درگیر شده ایجاد می شود؛ مثلا اگر چین ران راست درگیر این بیماری شده باشد، چین ران چپ هم به سرعت درگیر می شود. اگرچه ریشه این نوع پسوریازیس به صورت کامل مشخص نیست، اما تحقیقات نشان داده که عفونت های قارچی می توانند عامل این نوع بیماری باشند.
پسوریازیس پوسچولار
پوسچولار یا تاولی، نوع دیگری از بیماری پوستی پسوریازیس است که معمولا آن را در افراد بالغ شاهد هستیم. ظاهر این نوع پسوریازیس مانند تاول های متورم با چرک سفید است. از معدودترین نقاط پوست که شاهد این نوع بیماری پوستی هستیم، کف دست و پاهاست. این نوع بیماری معمولا گستردگی کمی دارد و پوست ناحیه اطراف را کمتر درگیر می کند.
پسوریازیس پلاکی
شایع ترین نوع بیماری پسوریازیس، نوع پلاکی آن است. این نوع بیماری معمولا در تمامی پوست بدن ممکن است ظاهر شود؛ اما در بعضی نواحی نظیر آرنج، زانو، پوست سر و کمر ظاهر می شود. ظاهر پسوریازیس پلاکی، با لکه های قرمز و برجسته در سراسر پوست همراه است که با لایه ای سخت از پوست نقره ای رنگ، پوشیده می شود. نوع پلاکی این بیماری پوست، باعث افزایش شدید حساسیت می شوند. این حساسیت به حدی می رسد که پوست آن ناحیه و اطراف آن به شدت دچار خارش می گردد. علاوه بر این، پوست ناحیه درگیر شده مستعد پارگی و خونریزی است.
پسوریازیس گوتات
این نوع به عنوان پسوریازیس در کودکان شناخته می شود. ریشه پسوریازیس گوتات یا خال دار از عفونت های باکتریایی است. این نوع بیماری پوستی پسوریازیس، همانطور که از اسم آن مشخص است، با ضایعاتی خال مانند و کوچک نمایان می شوند. این ضایعات معمولا روی تنه کودکان یا بازو و پاهای آنها نمایان می شود.
مهم ترین علل ابتلا پسوریازیس
با توجه به تعریف بیماری پوستی پسوریازیس، می توان علت آن را به اختلال سیستم ایمنی نسبت داد. درواقع این اختلال در سیستم ایمنی باعث می شود تا رشد سلول های پوستی چندین برابر شود. پس برای پی بردن به منشا پسوریازیس باید به علل ایجاد کننده اختلال در سیستم ایمنی بپردازیم. طبق تحقیقات انجام شده، ریشه این بیماری پوستی از کودکی افراد نشات می گیرد.
سبک زندگی خطرناک
عادات روزانه شما می تواند میزان سلامت شما را تعیین کند. مثلا افرادی که عادات غلطی مانند سیگار کشیدن و مصرف مشروبات الکلی می تواند سیستم ایمنی را به شدت تضعیف کند. علاوه بر تضعیف سیستم ایمنی، مشروبات الکلی باعث ایجاد اختلال در عملکرد و سیستم مو و پوست می شود که همین موضوع نیز می تواند احتمال ابتلا به بیماری پسوریازیس را افزایش دهد.
استرس و مشکلات اعصاب و روان
طبق تحقیقاتی که سالیانه انجام می شود، استرس به عنوان یک عامل مشترک در بیش از 90 درصد بیماری های جسمی به حساب می آید. در بیماری پوستی پسوریازیس، استرس نه تنها عامل ایجاد کننده بلکه عامل تسریع دهنده بیماری نیز به حساب می آید.
مشکلات زمینه ای پوستی
گاهی به دلیل منطقه زندگی و اتفاقاتی نظیر آفتاب سوختگی یا گزش حشرات، پوست ناحیه ای از بدن مقاومت خود را از دست می دهد. همین موضوع باعث می شود تا احتمال ایجاد اختلالاتی نظیر پسوریازیس در این نواحی بیشتر شود.
سابقه خانوادگی و ژنتیک
اگر یکی از والدین شما به بیماری پسوریازیس مبتلا شده باشد، احتمال ابتلا در شما نیز وجود دارد. اما اگر والدین شما به این بیماری مبتلا نشده باشند، به این معناست که شما نیز مبتلا نمی شوید؟ خیر. ممکن است پدربزرگ یا مادربزرگ شما نیز به این بیماری مبتلا شده باشند که همین موضوع نیز از لحاظ ژنتیکی شما را مستعد ابتلا به این بیماری می کند.
تشخیص بیماری پوستی پسوریازیس چگونه است؟
خط اول در تشخیص به موقع پسوریازیس پوست، معاینه بالینی است؛ نه آزمایشات خون. البته باید به ریشه ابتلا به پسوریازیس نیز توجه کرد. اگر نیاز باشد ریشه ابتلا به این بیماری بررسی شود، مانند نوع گوتات و معکوس، باید فاکتورهایی نظیر گلبول سفید و عوامل دفاعی نظیر نوتروفیل ها با آزمایشات خون مورد ارزیابی قرار گیرند. علاوه بر این آزمایشات، نکته ای که در تشخیص پسوریازیس پوست تاثیرگذار می‌باشد، سابقه خانوادگی است که باید از سلامت جو پرسید. اگر پزشک به وجود بیماری پوستی پسوریازیس شک بکند، با پرسیدن از سابقه خانوادگی این بیماری در اطرافیان شما، نسبت به ابتلای آن اطمینان کسب می کند.
گاهی بعد از تشخیص ابتلا به پسوریازیس، نوع آن برای پزشک ممکن است قابل تشخیص نباشد. در این مرحله می توان از نمونه برداری استفاده کرد. بیوپسی یا نمونه برداری روشی است که در آن پزشک با استفاده از نیدل (سوزن) از پوست ناحیه درگیر شده یا محتوای تاول یا چرک آن نمونه برداری می کند. گزارش حاصل از این نمونه بیوپسی، بعد از بررسی شدن در آزمایشگاه، به تشخیص درست و دقیق پسوریازیس و نوع آن کمک می کند. از بین این روش های تشخیصی، اصلی ترین روش معاینه بالینی است که متخصص پوست و مو می تواند با بررسی پوست شما به ابتلا یا عدم ابتلا این بیماری در شما پی ببرد.
بیماری پوستی پسوریازیس
عوارض پسوریازیس
شاید بسیاری از افراد شروع علائم بیماری پوستی پسوریازیس را عادی تلقی کنند. در بعضی از افراد نیز وقتی شدت علائم از حد مشخصی می‌گذرد، این بیماری به درمان مقاوم می شود. تشخیص اشتباه و همچنین سهل انگاری در درمان،از اصلی ترین عواملی هستند که می‌توانند باعث بروز و شدت یافتن عوارض بیماری پسوریازیس شوند. در ادامه به بررسی مهم ترین عوارض پسوریازیس میپردازیم.
- اختلالات روانی ناشی از تغییر در پوست و ظاهر افراد که تصویر شخصی از خود را در آنها تغییر می دهد و همین موضوع باعث کاهش اعتماد به نفس، مشارکت اجتماعی، افزایش گوشه گیری و افسردگی می‌شود.
- التهاب و عفونت قسمت های مختلف چشم مانند التهاب پلک، عنبیه و ملتحمه.
- بروز شرایط و بیماری هایی نظیر چاقی، فشار خون بالا و دیابت در موارد پیشرفته بیماری پسوریازیس.
- التهاب و درد مفاصل ناحیه درگیر شده پوست و کاهش دامنه حرکتی آن.
- بروز بیماری های خود ایمنی مانند بیماری MS و سلیاک.
- بروز بیماری های التهابی دستگاه گوارشی به خصوص روده ها مانند کولیت و کرون.
اگرچه این عوارض را در موارد حاد و شدید بیماری پوستی پسوریازیس شاهد هستیم، اما عوامل زمینه ای و نوع این بیماری نیز می تواند آنها را تشدید کند. مثلا اگر سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری را داشته باشید و از طرفی به نوع اریترودرمیک آن مبتلا شده باشید، احتمال اینکه عوارض شدید نظیر التهابات روده و مفاصل در مدت زمان کمتری برایتان رخ بدهد، بسیار بالاست. به همین منظور توصیه می کنیم تا در صورت مشاهده کوچک ترین علائم از این بیماری، در راستای درمان آن اقدام کنید.
راه درمان پسوریازیس؛ از درمان خانگی تا دارویی
اگرچه بسیاری از بیماری های پوستی، با پمادها و لوسیون های مناسب برطرف می شوند. اما این موضوع در ارتباط با بیماری پسوریازیس پوست متفاوت است. با توجه به موارد تاثیرگذاری نظیر کمبود ویتامین های مناسب پوست نظیر ویتامین A و D، استرس و غیره در تسریع ابتلا به آن و پیشرفت بیماری، باید ابتدا مشکلات زمینه ای را برطرف کرد. در ادامه به بررسی روش های درمانی خانگی پسوریازیس می پردازیم. بعد از آشنایی با آنها، درمان پسوریازیس با دارو را نیز به شما توضیح می دهیم تا به صورت کامل این بیماری را کنترل و درمان کنید.
درمان خانگی پسوریازیس
درمان خانگی پسوریازیس از چند بخش تشکیل شده است. مهم ترین بخش های آن شامل ورزش کردن و رعایت رژیم غذایی موردنیاز است. مثلا ورزش هایی نظیر یوگا به صورت روزانه بین 20 تا 30 دقیقه می تواند شرایط ایده ال را برای افزایش تمرکز و کاهش استرس افراد ایجاد کند. در ادامه به صورت جز به جز به بررسی مهم ترین درمان خانگی پسوریازیس می پردازیم.
- انجام مدیتیشن؛ به مدت 20 دقیقه در روز جهت کاهش استرس.
- مصرف ماهی؛ جهت تامین ویتامین های A، D و امگا 3 موردنیاز برای بهبود روند پوست سازی.
- استفاده از کیسه یخ؛ جهت کاهش التهاب، قرمزی و خارش پوست
- نوشیدن آب؛ افزایش تعریق و مایعات در گردش بدن جهت کاهش عفونت و میزان خارش پسوریازیس
- ژل آلوئه ورا؛ مالیدن روی سطوح درگیر شده جهت کاهش التهابات و خارش پوست
اگرچه موارد ذکر شده برای بیماری پوستی پسوریازیس مناسب هستند، اما مصرف آنها باید تحت نظر متخصص انجام شود. مثلا مصرف ماهی در افرادی که به بیماری پوستی پسوریازیس مبتلا هستند، ممکن است با واکنش های آلرژیک همراه باشد. در هنگام استفاده از کیسه یخ سعی کنید بعد از مدت 20 تا 30 دقیقه آن را از روی سطح پوست خود بردارید و بعد از 10 دقیقه استراحت، دوباره آن را بر سطح پوست خود بگذارید. این کار از بروز عوارض ناشی از استفاده بیش از حد کیسه یخ جلوگیری می کند.
درمان دارویی پسوریازیس
در بحث دارودرمانی پسوریازیس باید چند نکته مورد توجه قرار گیرد. مهم ترین آنها شامل بهبود خشکی و کاهش التهابات پوستی است. علاوه بر این باید از داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی استفاده شود تا از تاثیرات منفی سیستم ایمنی در ایجاد اختلالاتی در تقسیم سلولی جلوگیری شود. در بعضی موارد نیز به دلیل درگیر شدن پوست سر بر اثر پسوریازیس، نه تنها پوست کف سر دچار التهاب می شود بلکه دچار ریزش و همچنان ایجاد شوره نیز می‌گردد. در ادامه به معرفی اصلی ترین روش های درمان دارویی پسوریازیس می پردازیم.
لوسیون های کورتیکواسترویید؛ مانند کلوتریزون
مکانیزم داروهای کورتیکواسترویید با سرکوب سیستم ایمنی همراه است. این دسته از داروها در حالت های مختلفی نظیر قرص، آمپول، کرم و لوسیون در بازار موجود هستند. به دلیل درگیر شدن پوست به بیماری پسوریازیس شدید، استفاده از این دسته دارویی به صورت کرم و لوسیون توصیه می شود. یکی از بهترین لوسیون های کورتیکواستروییدی که در بهبود پسوریازیس پوست سر نیز بسیار تاثیر گذار بوده است، لوسیون کلوتریزون می باشد. درنظر داشته باشید که مقدار و نحوه استفاده این دارو باید تحت نظر پزشک متخصص باشد زیرا استفاده بیش از حد باعث تضعیف زیاد سیستم ایمنی بدن و کاهش مقاومت بدن در برابر عفونت های مختلف می شود.
پماد مرطوب کننده پوست و ضدآفتاب؛ پمادهای آنتی پسوریازیس
خشکی و خارش پوست یکی از اصلی ترین علائم و شکایاتی است که باعث کلافگی افراد می شود. به همین دلیل استفاده از کرم های مرطوب کننده یکی از شایع ترین درمان‌هایی است که به افراد توصیه می شود. از بین پمادهای موجود در بازار، سعی کنید از مرطوب کننده ای استفاده کنید که خاصیت آنتی پسوزیازیسی داشته باشد. از بین این پمادها، پماد دیترانول یکی از مواردی است که علاوه بر بهبود علائم خارش و التهاب، به عنوان ضدآفتاب نیز در افراد مبتلا به پسوریازیس استفاده می شود.
لیزردرمانی؛ لیزر پسوریازیس
یکی از روش های درمانی انتخابی برای پسوریازیس شدید، لیزردرمانی است. با لیزردرمانی می توان سلول های پوستی که دچار جهش شده اند و از نظر تکثیر سلولی غیرقابل توقف شده اند، نابود می شوند. لیزرهای بکاررفته از نوع ماوراء بنفش هستند و دقت بالایی در تاباندن آنها به کاررفته است تا از ایجاد اختلالات پوستی بیشتر جلوگیری کند.
متوتروکسات؛ قرص ضدپسوریازیس
اگرچه متوتروکسات به عنوان قرص ضدپسوریازیس شناخته می شود، اما باید نسبت به عوارض خطرناک و کشنده آن آشنا شوید. مهم ترین عوارض استفاده از این قرص شامل صدمه به مغز استخوان و کبد می باشد.
روش های درمانی نام برده شده بسیار تاثیرگذار هستند و طبق آمارهای گرفته شده تا حدود 90 درصد میزان پسوریازیس پوست را کاهش می دهد. اما باید درهنگام مصرف داروهای سرکوب کننده ایمنی بدن به خوبی دقت کنید، زیرا استفاده بیش از حد آنها می تواند بدن را مستعد بیماری های مختلف و در حالت پیشرفته، فرد را در معرض سرطان های بدخیم قرار دهد.
سوالات متداول بیماری پوستی پسوریازیس
آیا پسوریازیس واگیردار است؟
شاید وقتی با ضایعات بیماری پوستی پسوریازیس روبرو شوید، نسبت به برخورد خود با دیگران محتاط تر رفتار کنید. این درحالی است که این بیماری پوستی به هیچ وجه واگیردار و مسری نیست. اما اگر به این بیماری مبتلا شدید، نسبت به برخورد با وسایل مراقب باشید. در بعضی از انواع این بیماری، ریشه شروع آن مربوط به عوامل عفونی و قارچی است. در این حالت با برخورد به دیگر وسایل اطراف خود ممکن است میزان عفونت افزایش یابد.
آیا پسوریازیس در کودکان نیز قابل مشاهده است؟
از بین انواع نامبرده شده، نوع گوتات یا خال دار در بین کودکان شایع تر است. از طرفی در پسوریازیس ژنتیکی، شاهد بروز این بیماری از سنین کودکی خواهیم بود. از طرفی به دلیل عدم آگاهی کودکان نسبت به رعایت بهداشت، احتمال اینکه عفونت قارچی و باکتریایی در آنها بروز کند، بسیار بالاست. همین عفونت ها می تواند به عنوان علل اصلی برای ابتلا به پسوریازیس، بخصوص نوع گوتات، شناخته شود.
پسوریازیس و ازدواج؛ ایا این بیماری محدودیتی در ازدواج ایجاد می کند؟
علی رغم مسری نبودن پسوریازیس پوست، یکی از مشکلاتی است که افراد در شروع ارتباطات خود با آن مواجه می شوند. یکی از مخرب ترین تاثیرات این بیماری، تغییر تصویر ذهنی فرد و کاهش میزان اعتماد بنفس آن است. همین موضوع ممکن است باعث شود تا فرد از ایجاد ارتباط جلوگیری کند یا در شروع رابطه آن را با فرد موردنظر خود درمیان نگذارد. سعی کنید قبل از شروع رابطه و ازدواج این مسئله را با نفر مقابل خود درمیان بگذارید تا اون نیز نسبت به شما آشنایی لازم را پیدا کند و در راستای افزایش اعتماد به نفس شما، کمک کند.
چه غذاهایی در پسوریازیس ممنوعه هستند؟
یکی از اصلی ترین مراتب در بهبود بیماری پسوریازیس شدید، رعایت رژیم غذایی است. از بین غذاهای ممنوعه در پسوریازیس می توان به کافئین، لبنیات، گوشت قرمز، نوشیدنی های الکلی، غلات تصفیه شده مانند آرد سفید و موادغذایی حاوی گلوتن اشاره کرد. گلوتن یکی از موادغذایی است که افراد مبتلا به پسوریازیس به آن به شدت حساسیت دارند و مصرف آن علائم پسوریازیس را شدت می بخشد. از موادغذایی که حاوی گلوتن هستند می توان به نان و ماکارونی و انواع مواد غذایی حاوی آرد یا نشاسته اشاره کرد.
تیم تحریریه ایزی مد
از پزشکان و متخصصین حوزه سلامت، مترجمان و نویسندگان با تجربه حوزه پزشکی تشکیل شده است تا با تولید محتوای مناسب و به روز پزشکی مبتنی بر منابع علمی معتبر یاری رسان عموم مردم ایران و سلامتجویان باشد.
