تایید شده توسط پزشکان متخصص ایزی مد
محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام با پزشکان ایزی مد مشورت کنید
آسیب های ناشی از سوختگی، در اثر گرمای بیش از حد بر روی پوست رخ می دهد که باعث جراحات بافتی و زخم می شود. باید در نظر گرفت که پوست نقش مهمی در تنظیم دمای بدن دارد و به عنوان یک سد محافظ در برابر باکتری ها و ویروس ها، عمل می کند.
سوختگی پوست ، آسیب بافتی است که در اثر گرما، قرار گرفتن بیش از حد در معرض خورشید یا تشعشعات، تماس شیمیایی یا الکتریکی ایجاد می شود. سوختگی می تواند مشکلات جزئی به همراه خود داشته باشد یا در مواردی اورژانسی و تهدید کننده زندگی افراد باشد.
درمان سوختگی بستگی به محل سوختگی دارد. اگر شما نیز می خواهید همه چیز را درباره انواع سوختگی، درمان سوختگی و روش های پیشگیری از آن بدانید، حتما این مقاله را تا به انتها دنبال بفرمایید.
انواع سوختگی چیست؟
سوختگی درجه های مختلفی دارد. سوختگی پوست درجه یک، درجه دو و درجه سه همگی باعث آسیب به پوست می شوند و در برخی موارد می توانند عواقب جدی تری برای سلامتی به دنبال داشته باشند.پوست بزرگترین عضو بدن و حساس ترین آن است.
سوختگی درجه اول
سوختگی درجه یک، در حالی که دردناک است، کم‌خطرترین نوع سوختگی است؛ چون فقط لایه بیرونی پوست بدن (اپیدرم) را تحت تأثیر قرار می‌دهد. با این حال، این سوختگی ها همچنان باید درمان و جدی گرفته شوند. اپیدرم اولین خط دفاعی در برابر بسیاری از بیماری هایی است که وارد بدن می شوند و همچنین یک بخش کلیدی در تنظیم دمای بدن است.
ویژگی های رایج سوختگی درجه یک:
- قرمز شدن پوست
- حساس به لمس و احتمالاً خارش
- ممکن است پوسته پوسته شود یا کمی متورم گردد
- درد به سرعت از بین می رود
سوختگی درجه دوم
این سوختگی ها هم روی اپیدرم و هم لایه دوم پوست به نام درم اثر می‌گذارد. درم، غدد عرق بدن ، کلاژن و همچنین مجموعه ای متراکم از پایانه های عصبی را در خود جای داده است که آسیب احتمالی را جدی تر می نماید.
ویژگی های رایج سوختگی درجه دو:
- تاول
- درد شدید و پایدار
- مانند زخم تازه مرطوب به نظر می رسد
سوختگی درجه سوم
سوختگی های درجه سه، به هر سه لایه پوست آسیب می‌رسانند و بیشترین خطر عارضه را دارند. از قضا، این سوختگی ها اغلب باعث ایجاد درد قابل توجه یا مداوم نمی شوند؛ چون سیستم عصبی که درد را تشخیص می دهد در این سوختگی‌ها از بین می‌رود. سوختگی درجه سه بسیار درمان سخت و طولانی دارد و گاهی ممکن است نیاز به انجام جراحی پلاستیک و پیوند بافت پوست نیز انجام شود.
ویژگی های رایج سوختگی درجه سوم:
- پوست ،چرمی، زغالی یا رنگ پریده به نظر می رسد
- بافت چربی زرد رنگ در ناحیه سوختگی قابل مشاهده می‌شود
- فقدان درد
سوختگی چگونه ایجاد می شود؟
سوختگی عمدتاً به پوست و بافت زیرین آن آسیب وارد می نماید. پوست بزرگترین عضو بدن است و دمای بدن را تنظیم می کند. همچنین از تبخیر مایعات بدن جلوگیری و به عنوان سدی در برابر عفونت ها عمل می نماید.
آسیب پوستی ناشی از سوختگی بسته به شدت گرما، کل سطح بافت‌های سوخته و مدت زمان قرار گرفتن پوست در برابر عامل سوختگی می‌تواند جزئی و کم خطر باشد یا تهدیدی بزرگ برای زندگی افراد به حساب بیاید.
سوختگی با آتش
اگر سوختگی درجه یک و سوختگی با آتش را دارید، ممکن است پوست شما قرمز و دردناک باشد و تورم خفیفی را تجربه کنید.
سوختگی با برق
سوختگی های الکتریکی ممکن است توسط تعدادی از منابع برق ایجاد شود. به عنوان مثال می توان به رعد و برق و تماس پوست با جریان برق خانگی اشاره کرد.سوختگی های الکتریکی جزئی پوست مانند هر سوختگی جزئی دیگری به سرعت درمان می شود. یک پارچه مرطوب خنک روی ناحیه قرار دهید. بعد از اینکه پوست را به آرامی تمیز کردید، یک بانداژ روی آن ناحیه قرار دهید.
سوختگی با مواد شیمیایی
سوختگی های شیمیایی، آسیب بافتی است که توسط اسیدهای قوی، پاک کننده ها ، تینر رنگ، بنزین و بسیاری از مواد دیگر ایجاد می شود.
سوختگی بر اثر لیزر
سوختگی های لیزری ناشی از درمان های زیبایی که اشتباه انجام می شوند ، می تواند آسیب های جسمی شدیدی ایجاد کنند. این سوختگی‌ها اغلب منجر به زخم‌های قابل مشاهده و تغییر شکل در صورت یا سایر نواحی بدن می‌شوند.
سوختگی بعد از میکروبیلدینگ
میکروبلیدینگ به یکی از بزرگترین ترندهای زیبایی در سال 2024 تبدیل شده است و زنان در سراسر جهان به دنبال پرکردن ابروهای کم پشت خود با استفاده از تکنیک تخصصی تاتو هستند. اینستاگرام مملو از مشتریان میکروبلیدینگ است که در مورد ابروهای جدید و نیمه دائمی خود صحبت می کنند. اگرچه امکان داشتن واکنش آلرژیک به خود درمان وجود ندارد ولی مطمئناً به هر یک از اجزای موجود در این روش می توان آلرژی داشت. واکنش آلرژیک و سوختگی پوست در میکروبلیدینگ می تواند توسط یک یا چند مورد زیر ایجاد شود:
- مواد تشکیل دهنده یک یا چند محصول مراقبت پس از درمان
- فلز تیغه های میکروبلیدینگ
- مواد تشکیل دهنده رنگدانه های PMU
- لاتکس در دستکش ها
- مواد تشکیل دهنده محصول بی حس کننده
آفتاب سوختگی
علائم و نشانه های آفتاب سوختگی در 24 ساعت ظاهر می شود و به جز در واکنش های شدید، طی 72 ساعت به اوج خود می رسد. تغییرات پوستی آفتاب سوختگی از قرمزی خفیف با پوسته ریزی سطحی تا درد، تورم، حساسیت پوستی و تاول متغیر است. اگر بخش بزرگی از سطح بدن تحت تأثیر قرار گیرد، ممکن است علائم اساسی (مانند تب، لرز، ضعف، شوک) مشابه علائم سوختگی حرارتی در بدن ایجاد شود.
بهترین راه های درمان سوختگی درجه 1 و 2
- یک کمپرس سرد روی ناحیه دچار سوختگی بچسبانید یا هرچه سریعتر آن را زیر آب خنک بگیرید. خنک کردن محل سوختگی را حدود 10 دقیقه تا نیم ساعت طول بکشد تا درد کاهش یابد.
- هیچ گونه پودر، پماد و یا اسپری را روی محل سوختگی قرار ندهید.
- هر روز از یک صابون مایع ملایم برای تمیز کردن ناحیه آسیب دیده استفاده کنید. می توانید روزی یکی دو بار وازلین مصرف نمایید.
- ناحیه را با یک گاز استریل یا باند، پانسمان و تا حد امکان از ایجاد اصطکاک و برخورد لباس با زخم جلوگیری کنید.
در صورت وجود ویژگی‌های زیر به پزشک مراجعه کنید:
- مشاهده علائم عفونت مانند تب،چرک و ترشحات
- سطح سوختگی بیش از 8 سانتی متر باشد.
- فرد دچار سوختگی، زیر 7 سال و یا بالای 70 سال باشد.
- در صورتی که به بیماری‌های نقص ایمنی مبتلا هستید، با هر میزان سوختگی باید به پزشک مراجعه کنید.
نکات مهم در درمان سوختگی شدید درجه سوم
سوختگی درجه سوم که به لایه های چربی و سایر ساختارهای زیر پوست می رسد، می تواند تهدید کننده زندگی افراد باشد. این نوع سوختگی را نمی‌توان در خانه درمان کرد و اگر فردی دچار سوختگی شدید گردید ، فوراً به دنبال مراقبت های پزشکی باشید. درمان سوختگی های درجه سوم به درجه سوختگی بستگی دارد که با توجه به میزان سطح بدن آسیب دیده تعیین می شود.
حتما این مراحل را تا مراجعه به پزشک انجام دهید:
- محل سوختگی را با آب خیس نکنید
- هیچ گونه پماد و اسپری نزنید
- لباس هایی که به ناحیه سوختگی چسبیده اند را در نیاورید
- محل سوختگی را با یک باند استریل یا یک پارچه گشاد تمیز بپوشانید
اقدامات اولیه برای درمان سوختگی با آتش
محل سوختگی را در اسرع وقت زیر آب تمیز، خنک و جاری به مدت 20 دقیقه خنک کنید. اگر آب خنک و جاری در دسترس نیست، از آب ولرم استفاده کنید یا از کمپرس سرد یا خنک استفاده نمایید.هرگز از یخ، آب یخ یا کمپرس منجمد برای خنک کردن سوختگی استفاده نکنید.انجام این کار می تواند آسیب بیشتری به پوست وارد کند. در صورت لزوم، محل سوختگی را با یک پانسمان استریل و تمیز بپوشانید.
اقدامات اولیه برای درمان سوختگی با برق
فردی که در اثر تماس با برق مجروح شده است باید توسط یک پزشک ویزیت شود. آسیب ممکن است بدتر از آن چیزی باشد که در اثر سوختگی روی پوست به نظر می رسد. گاهی اوقات یک آسیب الکتریکی می تواند باعث آسیب به پوست، ماهیچه ها، رگ های خونی و اعصاب شود. اگر فرد مصدوم هنوز با جریان الکتریکی تماس دارد، به مصدوم دست نزنید. فراموش نکنید که فرد دچار سوختگی الکتریکی حتما باید به بیمارستان مراجعه کند تا اقدامات پاراکلینیکی مانند نوار قلب و معاینات تخصصی برای وی انجام شود.
اقدامات اولیه برای درمان سوختگی با مواد شیمیایی
پودر شیمیایی خشک را با دستکش یا پارچه پاک کنید. اگر مایع است، با آب بشویید. محل سوختگی را در اسرع وقت با استفاده از آب خنک، تمیز و جاری به مدت حداقل 15 دقیقه خنک کنید. توجه داشته باشید که این آب با سایر نواحی بدن تماس پیدا نکند. برای ادامه اقدامات درمانی حتما باید به پزشک مراجعه کنید.
راه های درمان سوختگی در خانه
به دنبال کمک پزشکی باشید اگر علائم عفونت مانند افزایش درد، قرمزی، تورم، تب یا ترشح را مشاهده می کنید. برای سایر سوختگی های پوست می توانید از را های اشاره شده استفاده نمایید:
1. آب خنک و کمپرس خنک
می توانید کمپرس را در فواصل 5 تا 15 دقیقه ای اعمال کنید. سعی کنید از کمپرس خیلی سرد استفاده نکنید؛ چون ممکن است سوختگی را بیشتر تحریک کند.
2. پماد آنتی بیوتیک
پماد آنتی باکتریال مانند سیلور سولفاسالازین یا پماد زینک اکساید را روی سوختگی خود بمالید و ناحیه را با یک پانسمان استریل بپوشانید.
3. کاهش قرار گرفتن در معرض نور خورشید
پوست سوخته به نور خورشید بسیار حساس خواهد بود. آن را با لباس، پوشانده نگه دارید.
روش های پیشگیری از سوختگی
- وسایل برقی و سیم های آنها را دور از دسترس کودک خود قرار دهید
- همیشه مراقب کودک خود در اطراف هر شعله مانند آتش و مشعل گاز باشید
- کبریت ها، فندک ها و مایعات قابل اشتعال را دور از دسترس قرار دهید
- برای خاموش کردن آتش کباب و کمپ فقط از آب استفاده کنید و خاکستر را جمع کنید تا گرمای خود را سریعتر از دست بدهند. خاکستر می تواند تا 8 ساعت پس از مدفون شدن آتش در زیر خاک یا ماسه داغ بماند
- از موادی مانند بنزین و نفت سفید برای روشن کردن یا شعله ور کردن آتش استفاده نکنید
سخن پایانی:
سوختگی‌ها همیشه با استرس زیادی همراهند و پروسه‌ی درمان به صبر و حوصله زیادی نیاز دارد. تا حد امکان با روش‌های پیشگیری از این اتفاق ناخوشایند جلوگیری کنید. در این مقاله درباره‌ی انواع سوختگی‌ها و روش‌های درمان هر کدام صحبت کردیم. در سوختگی‌های جزئی، استفاده از آب خنک و پانسمان زخم کمک کننده است. اما در سوختگی‌های شدید حتما به پزشک مراجعه کنید و از خود درمانی پرهیز کنید. شما می توانید برای ادامه درمان سوختگی خود یا برطرف نمودن جای زخم سوختگی (اسکار سوختگی) به صورت آنلاین با بهترین جراحان فوق تخصص پلاستیک ایران مشاوره داشته باشید.
سوالات متداول در مورد سوختگی:
استفاده از آب خنک به مدت 20 دقیقه در کاهش گرما و کاهش آسیب بافتی نقش زیادی دارد.از آب خیلی سرد استفاده نکنید چرا که می‌تواند پوست را تحریک کنیم.
در حالی که سوختگی های جزئی ممکن است در عرض یک هفته شروع به بسته شدن کنند، بسیاری از سوختگی های خفیف تا متوسط ممکن است هفته ها یا چند ماه طول بکشد. سوختگی شدید (پیوندی یا پیوند نشده) ممکن است ماه‌ها یا سال‌ها طول بکشد تا بهبود یابد.
کرم سوختگی در روند بهبود زخم ها مانند بریدگی ها، خراش ها و برخی سوختگی ها حیاتی است. هر کیت کمک های اولیه باید مجهز به پماد سوختگی باشد. پماد سوختگی آلفا با فرمولاسیونی که به طور خاص برای درمان پوست طراحی شده است، به شما در تسکین موثر برای سوختگی پوست کمک می نماید. استفاده از ویتامین موجود در این پماد سوختگی، برای درمان و تسکین پوست بسیار موثر است.
تیم تحریریه ایزی مد
از پزشکان و متخصصین حوزه سلامت، مترجمان و نویسندگان با تجربه حوزه پزشکی تشکیل شده است تا با تولید محتوای مناسب و به روز پزشکی مبتنی بر منابع علمی معتبر یاری رسان عموم مردم ایران و سلامتجویان باشد.
