تایید شده توسط پزشکان متخصص ایزی مد
محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام با پزشکان ایزی مد مشورت کنید
اختلالات پانیک یکی از انواع اختلالات اضطرابی است که با حملات ناگهانی و شدید ترس و وحشت مشخص میشوند. این حملات ممکن است بدون هشدار و در هر زمانی رخ دهند و معمولاً با علائمی همچون تپش قلب، تعریق، لرزش، تنگی نفس و احساس مرگ قریبالوقوع همراه هستند. این اختلال میتواند به شدت زندگی روزمره افراد را مختل کنند. خوشبختانه، روشهای مختلفی برای درمان این اختلالات وجود دارد که به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک میکند. در این نوشتار به بررسی هر آنچه که لازم است دربارهی این اختلال بدانید میپردازیم.
علائم حمله پانیک چیست؟
این حملات معمولاً به طور ناگهانی و بدون هشدار شروع میشوند و ممکن است در هرزمانی رخ دهند. علائم حمله پانیک متفاوت است اما معمولا در عرض چند دقیقه به اوج خود میرسند و ممکن است پس از فروکش کردن احساس خستگی و فرسودگی تجربه کنید.
حملات پانیک معمولا یک یا چند مورد از موارد زیر را شامل میشوند:
- تپش قلب یا ضربان سریع:
- تعریق
- لرزش یا تکان دادن بدن
- تنگی نفس یا احساس خفگی
- درد یا ناراحتی در قفسه سینه
- تهوع یا ناراحتی شکمی
- سرگیجه، ضعف یا احساس غش
- احساس سردی یا گرمی
- ترس از مرگ یا از دست دادن کنترل
یادمان باشد که هرکس این علائم را دارد الزاما به پانیک مبتلا نیست.این علائم در طیف گسترده ای از بیماری ها می تواند رخ دهد.
علت حملات پانیک زیاد چیست؟
تاکنون علت قطعی برای اختلال پانیک مشخص نشده است. از شایعترین علل میتوان به علل محیطی اشاره کرد. پانیک میتواند بعد ازتجربهی یک حادثهی ناگوار یا استرسی شدید بوجود بیاید. بهم خوردن تعادل هورمونی در بدن یا داشتن پدر و مادری با اضطراب بالا مثالی از علل زیست شناختی و ارثی احتمالی برای بروز این اختلال هستند.
تشخیص پانیک چگونه انجام می شود؟
بسیاری از افراد با خواندن علائم پانیک در صفحات مجازی و مشابه سازی آن با علائم خود به این باور می رسند که بیماری پانیک دارند و خودسرانه دست به مصرف دارو می زنند. اما باید بدانیم که این راه بسیار اشتباهی است. تشخیص بیماری پانیک صرفا توسط پزشک انجام می شود چرا که بسیاری از بیماری ها مانند اختلالات تیروئید، آریتمی های قلبی و بیماری های هورمونی نیز می توانند علائمی مانند پانیک داشته باشند و درصورت تشخیص غلط، می تواند مشکلات عدیده ای برای شما ایجاد شود. پزشک بعد از گرفتن شرح حال و مرور علائم شما، بررسی های پاراکلینیک شامل آزمایشات مورد نیاز برای رد کردن سایر علل این علائم و حتی نوار قلب را ممکن است برای شما انجام دهد تا بتواند به این جمع بندی دقیق برسد که شما مبتلا به اختلال پانیک هستید. پس از همه این مراحل حالا می تواند به شما بگوید که به پانیک مبتلا هستید یا خیر! صبور باشید و در این مسیر هم قدم پزشک خود باشید.
در صورتی که می خواهید همه این مراحل به صورت مجازی و بدون معطلی برایتان انجام شود می توانید از طریق لینک زیر با بهترین پزشکان عمومی و بهترین روانپزشکان کشور به صورت آنلاین ارتباط داشته باشید.
بهترین درمان پانیک چیست؟
درمان اختلالات پانیک نیازمند مراجعه و مشاوره با پزشکان متخصص (متخصصان اعصاب و روان) و روان درمانگران است. در این صورت با بررسی دقیق علائم و تاریخچه پزشکی بیمار، تشخیص صحیحی ارائه میشود و راهکارهای درمانی مناسب اتخاذ خواهد شد. روانشناسان و مشاوران نیز از طریق ارائه مشاورههای فردی و گروهی به بهبود وضعیت روانی بیماران کمک میکنند.
درمان دارویی
به هیچ عنوان مصرف خودسرانه داروهای اختلال پانیک توصیه نمیشود. بنابراین حتما تحت نظر پزشک متخصص این داروها را مصرف کنید.
داروهای ضد اضطراب (بنزودیازپینها)
بنزودیازپینها مانند آلپرازولام (زاناکس) و دیازپام (والیوم) به سرعت علائم پانیک را کاهش میدهند. این داروها با اثر بر روی گیرندههای گابا (GABA) در مغز عمل میکنند و اثر آرام بخش و ضد اضطرابی دارند. البته اینها تنها بخش از داروهایی هستند که در این اختلال مصرف می شود و ممکن است پزشک شما با داروهای دیگری آن را درمان کند. با این حال فراموش نکنید که اینها باید با احتیاط و تحت نظر پزشک تجویز ، مصرف و یا قطع شوند.
داروهای ضد افسردگی (SSRI و SNRI)
SSRIها مانند سرترالین (زولوفت) و پاروکستین (پاکسیل) و SNRIها مانند ونلافاکسین معمولاً به عنوان درمان طولانیمدت برای اختلالات پانیک استفاده میشوند. این داروها با افزایش سطح سروتونین و نوراپینفرین در مغز عمل میکنند و به کاهش فرکانس و شدت حملات پانیک کمک میکنند. این داروها نیز باید الزاما با دستور پزشک تجویز و مصرف شوند مصرف خودسرانه آنها می تواند آسیب های جدی در پی داشته باشد.
بتا بلاکرها
بتا بلاکرها مانند پروپرانولول با مسدود کردن گیرندههای بتا آدرنرژیک عمل میکنند و میتوانند به کاهش علائم فیزیکی پانیک مانند تپش قلب و لرزش کمک کنند. این داروها معمولاً به عنوان درمان کمکی و موقت استفاده میشوند.
اگر دارای اختلال پانیک و تحت درمان هستید می توانید برای تنظیم یا تغییر داروهای خود با روانپزشک آنلاین در ارتباط باشید.
روان درمانی
روان درمانی یکی از راههای موثر برای مقابله با این اختلال است. شما میتوانید با یک روانشناس بالینی مشورت کنید و درک درست و بهتری از این اختلال پیدا کنید. با کمک راه حلهایی که روانشناسان در اختیار شما قرار میدهند مقابله با این اختلال راحتتر خواهد بود. یکی از موثرترین رویکردها برای درمان پانیک رویکرد شناختی رفتاری است. این رویکرد که محوریت آن توجه به افکار و شناخت فرد است با تکنیکهای موثری که در ذیل توضیح داده خواهد شد به کمک شما میآید.
آموزش مهارتهای مقابلهای
این روش به بیماران کمک میکند تا مهارتهای مقابلهای موثر برای مدیریت استرس و کاهش علائم پانیک را یاد بگیرند. این مهارتها شامل تکنیکهای تنفس عمیق، تمرینات آرامسازی و تکنیکهای حواسپرتی هستند.
بازسازی شناختی
در این روش، بیماران یاد میگیرند که الگوهای فکری منفی و غیرواقعی خود را شناسایی و تغییر دهند. به عنوان مثال، بیماران یاد میگیرند که افکار منفی مرتبط با اختلال را شناسایی کنند و آنها را با افکار واقعیتر و مثبتتر جایگزین کنند.
مواجهه درمانی
در این روش، بیماران به طور تدریجی و کنترل شده با موقعیتهای ترسآور مواجه میشوند تا به کاهش واکنشهای پانیک کمک کنند. این مواجهه میتواند به صورت واقعی یا انتزاعی انجام شود. هدف این روش این است که بیماران به تدریج به موقعیتهای ترسآور عادت کنند و یاد بگیرند که چطور با آنها مقابله کنند.
تکنیکهای آرامسازی و تنفس
یادگیری تکنیکهای تنفس عمیق به کاهش علائم فیزیکی پانیک کمک میکند. به عنوان مثال، تکنیک تنفس دیافراگمی ک شامل تنفس عمیق از طریق بینی، نگه داشتن نفس برای چند ثانیه و سپس بازدم آهسته از طریق دهان است میتواند به آرامش عضلات و کاهش تپش قلب کمک کند.
تمرینات یوگا و مدیتیشن نیز به کاهش استرس و افزایش آرامش کمک میکنند. مدیتیشن تمرکز بر روی تنفس و ذهنآگاهی را تقویت میکند و یوگا با ترکیب حرکات بدنی و تمرینات تنفسی به بهبود تعادل ذهن و بدن کمک میکند.
تغییرات سبک زندگی در درمان پانیک
سبک زندگی بدلیل تاثیرات عمدهای که در جسم و روان ما دارد با این اختلال بطور غیرمستقیم در ارتباط است.با رعایت توصیههای زیر میتوانید با اصلاح سبک زندگی به بهبودی اختلال پانیک کمک کنید.
ورزش منظم
فعالیتهای بدنی منظم میتواند به کاهش اضطراب و بهبود خلق و خو کمک کند. ورزشهایی مانند پیادهروی، دویدن، شنا و دوچرخهسواری به افزایش ترشح اندورفینها و کاهش هورمونهای استرس کمک میکنند.
تغذیه سالم
مصرف مواد غذایی سالم و اجتناب از مصرف کافئین و الکل برای جلوگیری از عود پانیک ضروری هستند. میوهها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئینهای کمچرب به تأمین مواد مغذی مورد نیاز بدن و بهبود سلامت روانی کمک میکنند.
خواب کافی
حفظ الگوی خواب منظم و کافی به کاهش اضطراب و بهبود کیفیت زندگی کمک کننده است. توصیه میشود حداقل 7-8 ساعت خواب شبانه داشته باشید و از عواملی که ممکن است خواب را مختل کنند، مانند مصرف کافئین و استفاده از تلفن همراه قبل از خواب، اجتناب کنید.
درمان اختلال پانیک در طب سنتی
اگرچه ممکن است طب سنتی درمان قطعی و مشخصی برای پانیک نداشته باشد اما توصیههای طب سنتی در زمینهی بهبود اضطراب و استرس ممکن است کارایی لازم را داشته باشند.
طب سوزنی
طب سوزنی روشی است که درآن سوزنهای نازک به نقاط خاصی از بدن وارد میشوند تا جریان انرژی در بدن را تنظیم کنند
آروماتراپی
استفاده از روغنهای اسانسی مانند اسطوخودوس به کاهش استرس و افزایش آرامش کمک میکند. این روغنها میتوانند از طریق ماساژ، استنشاق یا اضافه کردن به آب حمام استفاده شوند.
مکملهای گیاهی
برخی از مکملهای گیاهی مانند گل ساعتی ممکن است به کاهش علائم پانیک کمک کنند، اما باید با احتیاط و تحت نظر پزشک مصرف شوند. این مکملها به عنوان درمان مکمل استفاده میشوند و نباید جایگزین درمانهای دارویی و روانشناختی شوند.
پانیک و ترس از مرگ
حملات پانیک منجر به مرگ نخواهد شد و این صرفا احساس خود شخص مبنی بر تجربه مرگ قریب الوقوع است پس پانیک و ترس از مرگ تنها یک حس است که در فرد ایجاد میشود و خطر جانی او را تهدید نخواهد کرد.
سایر نکات مهم در درمان اختلالات پانیک
برای موفقیت در درمان اختلالات پانیک، رعایت نکات زیر ضروری هستند:
- رعایت دقیق دستورات پزشک و مشاور و پایبندی به برنامه درمانی
- مراجعه منظم به پزشک و گزارش هرگونه تغییر در علائم
- حفظ ارتباط با خانواده، دوستان و گروههای حمایتی
- مراقبت از سلامت عمومی از طریق تغذیه سالم، ورزش منظم و خواب کافی
- اجتناب از مصرف مواد مخدر و الکل
نتیجهگیری
حملات پانیک به شدت زندگی روزمره و کیفیت زندگی افراد را تحت تاثیر قرار میدهد. با این حال، روشهای مختلفی برای درمان این اختلالات وجود دارد که به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک میکند. درمان دارویی، درمان شناختی-رفتاری، تکنیکهای آرامسازی و تنفس، تغییرات سبک زندگی، حمایت اجتماعی و درمانهای مکمل و جایگزین از جمله روشهای مؤثر برای درمان اختلالات پانیک هستند. همکاری و مشاوره با پزشکان و متخصصان بهداشت روان نیز نقش مهمی در تشخیص و درمان این اختلالات ایفا میکند. با استفاده از این روشها و دریافت حمایت لازم، بیماران بر اختلالات پانیک غلبه خواهند کرد و به زندگی سالم و پرباری دست خواهند یافت.
تیم تحریریه ایزی مد
از پزشکان و متخصصین حوزه سلامت، مترجمان و نویسندگان با تجربه حوزه پزشکی تشکیل شده است تا با تولید محتوای مناسب و به روز پزشکی مبتنی بر منابع علمی معتبر یاری رسان عموم مردم ایران و سلامتجویان باشد.